V EFMR otrzymał Witold Stępień, marszałek województwa łódzkiego

Nowe wyzwania przed młodymi rolnikami

Stu czterdziestu rolników z województwa łódzkiego a także z zagranicy - z Czech, uczestniczyło w V Europejskim Forum Młodych Rolników, które odbyło się w Bronisławowie k. Piotrkowa Trybunalskiego. Gospodarzem Forum oraz organizatorem cyklicznego spotkania był Urząd Marszałkowski w Łodzi. Kluczowym tematem, poruszanym podczas wykładów, a także w kuluarach, była przyszłość polityki rolnej oraz możliwości finansowego wsparcia przede wszystkim dla młodych rolników.

- V Europejskie Forum Młodych Rolników przedstawi m.in. założenia „Reformy Wspólnej Polityki Rolnej po 2014 roku”, która zakłada uczynić unijne rolnictwo bardziej rozwojowe i konkurencyjne wobec rolnictwa państw pozaeuropejskich, a także ma odpowiedzieć na rosnące potrzeby żywnościowe Europy i świata w następnych dekadach. Forum ma także na celu umożliwić wymianę doświadczeń i pomóc w nawiązywaniu kontaktów branżowych – tak cele spotkania określił w słowie wstępnym Witold Stępień, Marszałek Województwa Łódzkiego.

Forum nieprzypadkowo odbywa się na terenie województwa łódzkiego, niebagatelne znaczenie ma tu typowo rolniczy charakter Ziemi Łódzkiej. Doświadczenia poprzednich edycji forum, które jest organizowane już od 2005 roku, pokazały, że omawiane tu tematy otwierają przed rolnikami nowe możliwości, a głos rolników, którzy mówią o swoich sukcesach, bolączkach i oczekiwaniach wobec Unii Europejskiej dociera nie tylko do Warszawy. - Poprzednie edycje otworzyły przed młodymi przedsiębiorcami związanymi z branżą rolniczą nowe możliwości zdobycia wiedzy przydatnej w ich codziennej pracy zawodowej i były płaszczyzną wymiany doświadczeń i dobrych praktyk – podkreślił marszałek Witold Stępień.

Tegoroczne forum trwało trzy dni, których część poświęcona była na wykłady i panele dyskusyjne, a część na warsztaty, z których rolnicy mogli czerpać praktyczną wiedzę dotyczącą prowadzonych przez nich gospodarstw.

Wśród zagranicznych gości spotkania była Paola Del Castillo, wiceprzewodnicząca CEJA, organizacji zrzeszającej ponad 2 mln młodych rolników z UE.

Poniedziałkowe spotkanie otworzył wykładem inauguracyjnym na temat Reform Wspólnej Polityki Rolnej po 2014 roku” Waldemar Guba z Departamentu Strategii, Analiz i Rozwoju Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

- Gdy trwała dyskusja na temat przyszłego PROW, w kontekście tego, co będzie się działo w polityce spójności i regionalnych programach operacyjnych, ministerstwo przygotowując się do tej dyskusji w 2011 – 2012 roku, przygotowało dokument strategiczny – strategię sektorową. Nowe ramy programowania, które zakończyły się projektem umowy partnerstwa między Polską a Komisją Europejską, dotyczą też tego, jakie będą priorytety realizowane przez PROW. W ramach tej dyskusji mogliśmy też, w każdym z krajów, mówić o tym, jakie elementy rozwoju obszarów wiejskich powinny być finansowane z regionalnych programów operacyjnych – powiedział Waldemar Guba.

Paweł Ściański z Departamentu Rozwoju Obszarów Wiejskich Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi w swoim wykładzie przedstawił wykład na temat „Instrumentów nowego PROW skierowane na rozwój gospodarstw rolnych i wsparcie sektora rolnego”. Przedstawiciel DG AGRI, Mariusz Legowski mówił o strukturze m.in. wieku prowadzących gospdoarstwa rolne we wszystkich krajach UE.

- Najwięcej młodych rolników jest w Polsce – podkreślił w swoim wystąpieniu zaznaczając wagę takich spotkań, jak to organizowane przez samorząd województwa łódzkiego dla opracowywanych rozporządzeń.
Ostatni wykład poświęcony był „Płatnościom bezpośrednim”. Waldemar Guba obrazowo tłumaczył jakie środki czekają od 2014 roku na rolników.

Okazją do przedyskutowania poruszanych podczas wykładów zagadnień dla uczestników spotkania w Bronisławowie było „Małe Forum Rolnicze”, czyli popołudniowa dyskusja. Tematem wiodącym i najważniejszym dla rolników województwa łódzkiego były nowe możliwości finansowania produkcji rolniczej, a co za tym idzie szanse na ich rozwój i innowacyjność.

Uczestnicy forum to rolnicy z terenu województwa łódzkiego zajmujący się m.in. sadownictwem, produkcją roślinną oraz gospodarką stawową, która nie tylko w Łódzkiem pełni bardzo ważną i wielofunkcyjną rolę dla całego środowiska.

W ramach drugiego dnia forum, jego uczestnicy, podzieleni na cztery grupy wzięli udział w zajęciach warsztatowych. Odwiedzili Gospodarstwo Rybackie i Stadninę Konie Walewice, Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt w Łowiczu, Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach oraz Stację Doświadczalną Oceny Odmian w Sulejowie.

Trzeci dzień międzynarodowej konferencji był dniem podsumowań zebranej wiedzy i doświadczeń. Oprócz tego młodzi rolnicy wysłuchali wykładu dotyczącego zasad szacowania szkód spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi.

Historia Forum Młodych Rolników

Europejskie spotkania młodych rolników organizowane przez samorząd województwa łódzkiego odbywają się od 2005 roku. Pierwsze forum, przygotowane przez Urząd Marszałkowski w Łodzi oraz Izbę Rolniczą Województwa Łódzkiego dotyczyło programów pomocowych UE dla młodych rolników oraz współpracy międzyregionalnej w zakresie rozwoju obszarów wiejskich.

Podczas kolejnego forum w 2008 roku poruszano kwestię zasad powiązania jednolitych płatności obszarowych z koniecznością spełnienia przez rolnika minimalnych wymagań w zakresie dbałości o środowisko, jakości żywności i dobrostanu zwierząt.

Te same zagadnienia zdominowały III Europejskie Forum Młodych Rolników w 2010 roku, którego naczelnym hasłem było „Bezpieczna żywność – zdrowy człowiek”. Tematyka spotkania skupiła się na temacie wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich m.in. tworzeniu powiązań producentów z przetwórstwem rolno-spożywczym oraz promocji produktów rolnych i ekologicznej, bezpiecznej żywności.

Podczas IV forum, zorganizowanego w 2012 roku w Bełchatowie, rolnicy oraz samorządowcy dyskutowali o wyzwaniach stojących przed rolnictwem w kontekście nowej polityki rolnej w następnym okresie programowania Unii Europejskiej w latach 2014-2020. Uczestnicy omawiali kwestie sprzedaży bezpośredniej i płatności bezpośrednich, a także organizacji rynków owoców i warzyw oraz akwakulturze.

Dzięki Forum wiemy, czego oczekują rolnicy Ziemi Łódzkiej

Rozmowa z Andrzejem Woźniakiem, zastępcą dyrektora Departamentu Rolnictwa i
Ochrony Środowiska Urzędu Marszałkowskiego w Łodzi

Jakie są cele stawiane przed Europejskimi Spotkaniami Młodych Rolników organizowanymi przez samorząd województwa łódzkiego i jakie oczekiwania uczestników?
Można powiedzieć, ze tematyka jest podobna do poruszanej podczas IV Europejskiego Forum Młodych Rolników, tylko poprzednie forum dotyczyło rozliczenia poprzedniego okresu programowania. Tutaj mamy zupełnie nową sytuację, nowy okres programowania, cały czas jeszcze trwają negocjacje odnośnie dopłat bezpośrednich dla rolników. Oczekiwania są podobne, czyli jak najlepiej wykorzystać środki unijne w Łódzkiem. Tutaj nieprzypadkowo spotykają się rolnicy, którzy już mają swoje doświadczenia w korzystaniu z unijnych pieniędzy, ale i to forum ma taki cel. Drugi to wymiana poglądów między samymi rolnikami, którzy wiele dyskutują w kuluarach, wymieniają się swoimi doświadczeniami, w co warto zainwestować, w jakie maszyny, w jakie kierunki, a potem np. zmieniają swoją produkcję. Po pierwsze korzystają z tych możliwości, jakie tu otrzymują, jakie przedstawiają ministerstwo i jakie przedstawiamy my, ale także to są cenne doświadczenia wymieniane między samymi rolnikami, uczestnikami forum.

Łódzkie sobie dobrze radzi w wykorzystywaniu funduszy unijnych?
Zdecydowanie tak. Jesteśmy liderem, pan marszałek w słowie wstępnym mówił jak duże pieniądze do nas trafiły - to ponad 12 miliardów złotych. Z tego duża część to dopłaty bezpośrednie, które też są ważnym czynnikiem rozwoju gospodarstw, wpływają na powiększenie dochodowości gospodarstw. Ciekawie wyglądają też inwestycje: mamy 3,5 tys. rolników, 135 tys maszyn, 160 wybudowanych nowych budynków inwentarskich. To są efekty dobrze wykorzystanych środków unijnych.

Program V EFMR był bardzo bogaty, wykłady, panele dyskusyjne warsztaty. To pigułka wiedzy teoretycznej i praktycznej dla młodych rolników? Nowością w tym roku były warsztaty, które wróciły po kilkuletniej przerwie. Ostatnie warsztaty mieliśmy 4 lata temu i rolnikom brakowało takich wyjazdowych zajęć. Ja ich rozumiem i faktycznie te zajęcia warsztatowe tak postaraliśmy się ułożyć dla poszczególnych grup, że pokazywały zagadnienia, na których rolnikom najbardziej zależy - nowości, innowacje, które będą potem stosowali w swoich gospodarstwach.
Rolnicy, uczestnicy forum zdobywają tu wiedzę i wymieniają doświadczenia, a co z forum wynoszą urzędnicy Urzędu Marszałkowskiego, którzy są na drodze między płatnościami a beneficjentami?
Efektem są wyjazdy z rolnikami na targi zagraniczne, dostajemy też zaproszenia do rolników i gospodarstw z zagranicy np. z Austrii. Ta współpraca się rozwija i również jest okazją do wymiany poglądów. Dla nas to ważna wskazówka. Wiadomo, że my, urzędnicy nie zastąpimy rolnika w pisaniu wniosku do Unii Europejskiej, ale dzięki tym spotkaniom wiemy czego oni oczekują, jako Urząd Marszałkowski znamy ich zdanie. I te doświadczenie, i wiedzę staramy się jak najlepiej wykorzystać.

Forum łączy rolników

Na sali obrad cisza, za drzwiami i w kuluarach ożywione rozmowy, wymiana wizytówek, nawiązywanie kontaktów. Wielu rolników spośród 140 uczestników V Europejskiego Forum Młodych Rolników w Bronisławowie, przyjechało na spotkanie po raz kolejny. - Jesteśmy już po raz trzeci, a nie jest łatwo się dostać – mówi Jacek Otulak, sadownik z Chrząszczewka w gminie Biała Rawska, jednocześnie prezes Związku Sadowników RP. Z jego gminy do Bronisławowa koło Piotrkowa Trybunalskiego przyjechało łącznie 15 sadowników. - To bardzo cenne spotkania – mówi Jacek Otulak. - Mam bardzo pozytywne wrażenia, dzięki forum można nawiązać ciekawe kontakty, potem współpracę. Na przykład w tym roku, jako sadowników interesowali nas rolnicy zajmujący się produkcją zwierzęcą, a chodzi o obornik, którego my używamy pod drzewka.

Nawiązywanie kontaktów i wymiana doświadczeń, to drugi po zdobywaniu wiedzy na temat polityki rolnej Unii Europejskiej, cel, jaki przed Europejskim Forum Młodych Rolników stawiają jego organizatorzy, czyli Urząd Marszałkowski w Łodzi.

Temu służą wykłady i prelekcje zaproszonych gości m.in. przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, a także – tak jak to było w tym roku – zajęcia warsztatowe. Podzieleni na cztery grupy rolnicy odwiedzili w tym roku Gospodarstwo Rybackie i Stadninę Koni w Walewicach, Mazowieckie Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt w Łowiczu, Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach oraz Stację Doświadczalną Oceny Odmian w Sulejowie.

Jacek Otulak, z racji prowadzonego przez siebie 7-hektarowego sadu z różnymi odmianami jabłek, odwiedził Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach. Rolnicy zajmujący się produkcją zwierzęcą zwiedzali poletka uprawne w Sulejowie. Tu, oprócz praktycznego zapoznania się z działalnością ośrodka, rozmawiali na temat innowacji w hodowli roślin i nasiennictwa. - Rolnicy, którzy odwiedzili naszą stację byli bardzo zainteresowani naszą działalnością. Pytali o nowe rozwiązania w nawożeniu i środkach ochrony roślin, o nowe ich odmiany – mówi dr inż. Przemysław Majchrowski, dyrektor SDOO w Sulejowie.

Równie cenne dla rolników były tematy poruszane podczas pierwszego dnia V EFMR, gdzie wiodącym zagadnieniem były płatności w nowym okresie programowania. - Mam nadzieję, że będą korzystał z nowych funduszy. W zasadzie wszystkie wymagania stawiane przez Unię i tak spełniamy, staramy się, aby nasza produkcja była jak najbardziej ekologiczna – podkreśla Jacek Otulak.

Dużym zainteresowaniem cieszył się też temat wprowadzony do agendy forum przez organizatorów po raz pierwszy, czyli zasady szacowania szkód spowodowanych przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne. - Bardzo dobrze, że o tym mówiono, w ciągu ostatnich lat takie zjawiska, grady, silne burze i wichury nie omijały nie tylko naszej gminy – dodaje sadownik z gm. Biała Rawska.

Cenna wymiana doświadczeń

Rozmowa z Tomaszem Sołtyszewskim, rolnikiem z Gosławic w pow. kutnowskim, członkiem prezydium zarządu głównego Polskiego Związku Hodowców i Producentów Trzody Chlewnej „POLSUS”.

Który raz uczestniczy pan w forum młodych rolników?
Już po raz czwarty, ale jestem tu nie z racji funkcji w zarządzie związku, ale jako zwykły rolnik. Na 62 hektarach prowadzę uprawę roślin m.in. zbóż, rzepaku, kukurydzy, do tego zajmuję się produkcją zwierzęcą, hodowlą trzody zarodowej i opasem bydła mięsnego.

Forum, jako platforma wymiany wiedzy i doświadczeń spełnia pana oczekiwania jako uczestnika takich spotkań?
Na pewno to okazja do poznania ciekawych ludzi i wymiany poglądów. Osobiście, dzięki udziałowi w forum rozwinąłem nowy kierunek produkcji – opas bydła mięsnego. To stało się dzięki rozmowom podczas poprzedniego forum, ktoś się tym zajmował, zaciekawiło mnie, spodobało mi się i rozwinąłem ten kierunek.

Wiodącym tematem V Europejskiego Forum Młodych Rolników są płatności, ale jest to też kontynuacja tematyki podejmowanej podczas poprzedniego forum w 2012 roku. Po jakie środki pan sięgał rozwijając swoje gospodarstwo?
Wykorzystałem fundusze Sektorowego Programu Operacyjnego, później z puli na modernizację gospodarstw oraz na różnicowanie pozarolniczej działalności gospodarczej.

Teraz szykują się zamiany. Będzie łatwiej?
Przysłuchuję się dyskusji na temat nowych systemów płatności od dawna. Trochę też pracowałem przy opracowywaniu programów związanych z funduszami na rozwój gospodarstw produkcji trzody chlewnej. Na pewno to dobry kierunek. Do tej pory preferowany był zakup maszyn, co moim zdaniem szło w niezbyt dobrą stronę. Ale teraz preferowany będzie rozwój hodowli. To czy my rolnicy skorzystamy z tych pieniędzy, przede wszystkim zależy od tego, czy będą na to środki własne. Będzie możliwość uzyskania dotacji do 900 tysięcy złotych na hodowlę trzody chlewnej, ale drugie tyle trzeba będzie wyłożyć z własnej kieszeni, oszczędności lub kredytu komercyjnego, a wiadomo kredyt już nie jest taki opłacalny.