Oni przesądzą o przyszłości Uczelni

Dr inż.Łukasz Albrecht, Wydział Chemiczny
W Instytucie Chemii Organicznej PŁ kieruje zespołem zajmującym się nowymi metodami tworzenia cząsteczek organicznych przydatnych do celów biologicznych czy farmaceutycznych. Głównym tematem tych badań jest kataliza asymetryczna. Jej istotę dr Albrecht wyjaśnia tak:
- Niektóre cząsteczki są chiralne, co oznacza, iż - podobnie jak dłonie jednego człowieka - mają taką budowę przestrzenną, że jedna jest lustrzanym odbiciem drugiej, ale nie są identyczne, bo przy próbie nałożenia jednej na drugą, nie pasują do siebie. Ta różnica może mieć kolosalne znaczenie biologiczne, co może przejawiać się na przykład tym, że cząsteczki o jednej formie przestrzennej mają dany zapach, a cząsteczki będące ich nienakładalnym lustrzanym odbiciem - inny. Może się też zdarzyć, że ta różnica będzie bardziej dramatyczna, bo jedna forma może być lekiem, a druga trucizną. Dlatego pracujemy nad metodami syntezy prowadzącymi tylko do tej jednej, pożądanej formy przestrzennej, tak by druga forma w ogóle się nie tworzyła. W tym celu stosujemy specjalnie dobrane katalizatory.

Po obronie w 2009 roku doktoratu na PŁ (promotor: prof. Henryk Krawczyk) Łukasz Albrecht otrzymał, w ramach programu KOLUMB, stypendium Fundacji na rzecz Nauki Polskiej i pojechał na staż podoktorski do Danii. Tam trafił do zespołu w Aarhus University, kierowanego przez prof. Karla Ankera Jorgensena, wybitnego specjalisty od syntezy asymetrycznej. Po trzech i pół roku pracy w tym zespole wrócił do Polski i wygrał konkurs w ramach utworzonego przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju programu LIDER, skierowanego do młodych naukowców. Otrzymał też grant Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w ramach programu HOMING PLUS dedykowanego młodym uczonym powracającym z zagranicy po stażu podoktorskim. Fundusze uzyskane z obu tych programów pozwoliły dr. Albrechtowi utworzyć zespół złożony z młodych naukowców i zakupić aparaturę, która - łącznie ze sprzętem już wcześniej znajdującym się w PŁ ­ umożliwia prowadzenie badań na światowym poziomie. Uzyskane tu wyniki trafiły na okładki czasopism naukowych o najwyższym prestiżu na świecie.

Dr Łukasz Albrecht otrzymał m. in. Nagrodę Prezesa Rady Ministrów za najlepszą pracę doktorską obronioną w roku 2009, a w tym roku, jako jedyny przedstawiciel łódzkiego środowiska akademickiego, został nominowany do Nagrody Naukowej tygodnika "Polityka".

Dr inż. Dorota Bociąga, Wydział Mechaniczny
Jest adiunktem w Instytucie Inżynierii Materiałowej. Zajmuje się inżynierią biomedyczną.
Koordynowane przez nią badania mają na celu tworzenie pokryć implantów (protez stawu biodrowego, gwoździ śródszpikowych, płytek stabilizacyjnych i innych) w taki sposób, aby zapewnić ich biozgodność z organizmem pacjenta, również w przypadkach trudnych, np. gdy chory jest alergikiem.

W pracy doktorskiej Dorota Bociąga porównywała zachowywanie się w organizmach żywych implantów bez pokryć z implantami pokrywanymi specjalnymi powłokami, np. z nanokrystalicznego diamentu. Teraz, przygotowując rozprawę habilitacyjną, zajmuje się tzw. funkcjonalizacją powierzchni. Chodzi w niej o to, aby sterować właściwościami powierzchni pokrywających implanty.

- Można stwierdzić, że dane pokrycie, z określoną domieszką, będzie lepsze na implanty w kardiochirurugii, inne w stomatologii, a jeszcze inne w ortopedii - wyjaśnia dr Bociąga.
Badania z tej dziedziny prowadzone są w ramach koordynowanych przez Dorotę Bociągę projektów w międzynarodowym programie EraNET (European Research Area NETwork) oraz programie LIDER (NCBiR).
W pracy badawczej dr Bociąga wykorzystuje doświadczenie zdobyte w instytucjach naukowych za granicą: we Francji, Wielkiej Brytanii, Włoszech i Stanach Zjednoczonych. W 2012 roku, podczas trzymiesięcznego stażu na Uniwersytecie Stanforda w USA, uczestniczyła w projektach dotyczących komercjalizacji innowacji. Dzięki temu nauczyła się, jak należy działać, jak rozmawiać z przedsiębiorcami, aby nie bali się zaryzykować zastosowania w praktyce wyników przeprowadzonych w uczelni prac badawczych i wprowadzenia nowego innowacyjnego produktu na rynek.

Tam też poznała Design Thinking - innowacyjną, bardzo skuteczną metodologię umożliwiającą kreatywne rozwiązywanie zagadnień inżynierskich przez specjalistów różnych dyscyplin, dzięki zderzeniu rozmaitych, często nawet bardzo odległych idei. Dr Bociąga zainicjowała wprowadzenie tej metody do zajęć dydaktycznych PŁ. W Fabryce Inżynierów XXI wieku powstała już pracownia Design Thinking Lab, gdzie warsztaty z tej metodologii prowadzone są w trybie zajęć obowiązkowych.

Dr hab. inż. Anna Fabijańska, prof.PŁ, Wydział EEIA
P racuje w Instytucie Informatyki Stosowanej. Zajmuje się przetwarzaniem i analizą obrazów cyfrowych. - Jest to dziedzina mająca na celu nauczyć komputery, jak widzieć i jak rozumieć to, co widzą - wyjaśnia pani profesor i dodaje, że ludzkie oko interpretuje obrazy w sposób naturalny, automatycznie oceniając wielkość, kształt, barwę i inne parametry oglądanych obiektów. Po to, aby komputer mógł "zobaczyć" i "zrozumieć", trzeba zdefiniować proces, jaki odbywa się podczas widzenia, a następnie przekazać go komputerowi za pomocą matematycznych modeli. Do porozumienia z komputerami służą obrazy cyfrowe, czyli takie, które powstają na przykład w cyfrowych aparatach fotograficznych, ale także w aparatach obrazowania medycznego, takich jak tomograf komputerowy lub rezonans magnetyczny.

Dla komputera każdy obraz jest zbiorem elementów (nazywanych pikselami) opisanych przez liczby niosące pewne informacje, także i takie, których oko ludzkie nie potrafi wychwycić. Matematyczne algorytmy przetwarzania i analizy obrazów zastosowane do obrazów rejestrowanych przez aparaty medyczne umożliwiają ilościowe określenie zmian chorobowych zachodzących wewnątrz organizmu. I właśnie takim wspomaganiem obrazowej diagnostyki medycznej, dzięki uzyskiwaniu danych ilościowych, bądź wykrywaniu zmian niewidocznych dla oka, zajmuje się Anna Fabijańska.

Pani profesor podkreśla, że nauczenie komputera widzenia tego, co jest potrzebne lekarzowi do wydania właściwej diagnozy, wymaga ścisłej współpracy z lekarzami. Zajmuje się więc przetwarzaniem na algorytmy zrozumiałe dla komputera nie tylko rejestrowanych obrazów, ale też wiedzy medycznej.
Teraz kieruje grantem o nazwie "System komputerowego wspomagania diagnostyki zmian chorobowych mózgu u dzieci", realizowanym w ramach programu Iuventus Plus, we współpracy z Kliniką Neurochirurgii Instytutu Centrum Zdrowia Matki Polki.

Anna Fabijańska w 2008 roku otrzymała Nagrodę Rektora PŁ dla najmłodszego pierwszego autora publikacji w czasopiśmie z listy filadelfijskiej, obejmującej najbardziej prestiżowe periodyki naukowe. Była też stypendystką Fundacji na rzecz Nauki Polskiej, w ramach skierowanego do młodych naukowców programu START, a obecnie otrzymuje stypendium Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego dla wybitnych młodych naukowców.