Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

W Łodzi padł pierwszy gol w historii polskiej ekstraklasy

Anna Gronczewska
Anna Gronczewska
Pierwszy mecz w historii polskiej ekstraklasy rozegrano w Łodzi.  Grały w niej dwie łódzkie drużyny  – Łódzki Klub Sportowy i Turyści. Było to 95 lat temu. Pierwszą bramkę na boisku przy ul. Wodnej strzelił Jan Durka z ŁKS-u.



ZOBACZ WIĘCEJ NA KOLEJNYCH SLAJDACH!
Pierwszy mecz w historii polskiej ekstraklasy rozegrano w Łodzi. Grały w niej dwie łódzkie drużyny – Łódzki Klub Sportowy i Turyści. Było to 95 lat temu. Pierwszą bramkę na boisku przy ul. Wodnej strzelił Jan Durka z ŁKS-u. ZOBACZ WIĘCEJ NA KOLEJNYCH SLAJDACH! archiwum Jacka Bogusiaka
Pierwszy mecz w historii polskiej ekstraklasy rozegrano w Łodzi. Grały w niej dwie łódzkie drużyny – Łódzki Klub Sportowy i Turyści. Było to 95 lat temu. Pierwszą bramkę na boisku przy ul. Wodnej strzelił Jan Durka z ŁKS-u.

W Łodzi padł pierwszy gol w historii polskiej ekstraklasy

Zanim 3 kwietnia 1927 roku ruszyła w naszym kraju regularna liga, o tytuł mistrza Polski walczono systemem pucharowym. O to miano rywalizowali mistrzowie poszczególnych regionów. A piłkarska Polska była podzielona na pięć takich regionów - krakowski, lwowski, łódzki, poznański i warszawski. Najlepsi spotykali się w finałowym turnieju. Coraz poważniej zaczęto jednak myśleć o stworzeniu w Polsce ligi piłkarskiej. Co ciekawe ten pomysł nie spodobał się Polskiemu Związkowi Piłki Nożnej. Ale mimo początkowego sprzeciwu piłkarskiej centrali dwanaście klubów utworzyło Ligę Polską. PZPN zdyskwalifikowało kluby, które przystąpiły do tych rozgrywek ligowy. Te nie przestraszyły się gróźb. Utworzyły ligę. Znalazły się jednak legendarne kluby – Wisła Kraków, Legia Warszawa, Ruch Chorzów, Pogoń i Czarni Lwów. W tych rozgrywkach występowała również Polonia Warszawa, TSK Toruń, Hasmonea Lwów, Warta Poznań. I 1 FC Katowice. Były też dwie łódzkie drużyny: ŁKS i Turyści. Kluby te stworzyły Polską Ligę Piłki Nożnej. Co ciekawe w tej grupie nie było Cracovii, jednej z najlepszych wtedy drużyn piłkarskich w Polsce. Ale szybko i PZPN przekonał do tego pomysłu. Już 18 grudnia 1927 roku na nadzwyczajny zjeździe PZPN zatwierdził te nie uznawane wcześniej rozgrywki. Przystąpiła do nich też Cracovia...

Pierwszy mecz ligowy rozegrano w Łodzi, 3 kwietnia 1927 roku na boisku przy ul. Wodnej. Były to derby miasta, bo na inaugurację zagrały ze sobą ŁKS – Turyści. Historia ŁKS-u rozpoczęła się w 1908 roku.

Wtedy grupa łódzkiej młodzieży akademickiej założyła w Łodzi pierwszy polski ośrodek sportowy pod nazwą Łódzki Klub Sportowy – tak opisywał początki tego klubu „Przegląd Sportowy” z czerwca 1927 roku.. - Sądzono, że w ciągu ten nowy klub powołany do życia przez kilku zapaleńców szybko zakończy swój żywot lub zostanie wchłonięty przez jakieś niemieckie stowarzyszenie sportowe istniejące na terenie Łodzi. Stało się inaczej. Klub żył, istniał, rozwijał się powoli.

Początki ŁKS-u

W 1909 roku ŁKS został oficjalnie zarejestrowany. Do jego założycieli należeli Henryk Lubawski, Zenon Sienkiewicz, Arnold Heiman, Jerzy Hiszberg. Nie był jednak pierwszym klubem piłkarskim w Łodzi. 1906 roku założyli je członkowie niemieckich stowarzyszeń sportowych – Stowarzyszenia Sportowego Union i Towarzystwa Sportowego Cyklistów – Turystów, czyli późniejszego Klubu Turystów. Te zespoły rozegrały między sobą pierwszy mecz piłkarski w Łodzi. Odbył się w sierpniu 1906 roku na boisku znajdującym się wewnątrz toru kolarskiego na Helenowie. Union wygrał 1:0.

- Piłka nożna jeszcze przed I wojną światową rozwijała się bardzo dynamicznie – zauważa w książce poświęconej historii łódzkiego sportu Sebastian Glica, kierownik Oddziału Sportu i Turystyki Muzeum Miasta Łodzi. - Tylko w latach 1907 – 1910 utworzono siedem klubów piłkarskich. Rozwój łódzkiego piłkarstwa spowodował, że już przed 1914 rokiem rozegrano cztery edycje mistrzostwa miasta.

Zespoły piłkarskie powstały m.in. w Łódzkim Stowarzyszeniu Gimnastycznym Kraft, Victorii czy Towarzystwie Rozwoju Kultury Fizycznej na Widzewie. Działały też takie kluby jak Newcastle i Anker. A pierwsze mistrzostwo Łodzi w piłce nożnej wywalczył w 1910 roku zespół Kraft. Szybko łódzki okręg piłkarski zaczął należeć do najlepszych w Polsce.

Jak zauważa Sebastian Glica najsilniejszym zespołem piłkarskim w mieście w okresie międzywojennym był ŁKS. W 1911 roku otrzymał od firmy I. K. Poznański plac przy ul. Srebrzyńskiej, gdzie rok później zbudowano boisko. Już po odzyskaniu przez Polskę niepodległości ŁKS wydzierżawił od magistratu 10 morgowy teren przy al. Unii 2, koło Dworca Kaliskiego. Tam zbudowano Park Sportowy. Były w nim dwa boiska sportowe. Jedno przeznaczono do rozgrywania meczów, drugie do treningów. W Parku Sportowym znalazł się kort tenisowy, bieżnia lekkoatletyczna, strzelnica. Z czasem zbudowano basen. Ten Park Sportowy oddano do użytku w 1924 roku. Przy jego budowie pomagali m.in. Maurycy Poznański i Karol Geyer.
3 kwietnia 1927 roku. ŁKS zagrał z Turystami Łódź. By opowiedzieć historię tego klubu trzeba się cofnąć aż do 1895 roku.

Turyści z Łodzi

Wtedy to mniejszość niemiecka założyła klub Touring. W 1912 roku zadebiutował w rozgrywkach o Mistrzostwo Łodzi. Dwa lata później był już wicemistrzem miasta. Mistrzostwo Łodzi świętował w pierwszych rozgrywkach po odzyskaniu przez Polskę niepodległości. W 1921 roku zmienił nazwę na Klub Turystów. Jednocześnie przystąpił do rozgrywek łódzkiej klasy A. W 1926 roku dotarli do finału mistrzostw Polski. A w 1932 roku Klub Turystów został połączony z Unionem. Union też założyła mniejszość niemiecka jako Stowarzyszenie Sportowe Union Łódź. Znany był pod nazwą SS Union. Powstał  1897 roku. Założyli go bracia Teodor i Aleksander Plitz. Nazwa Union pochodziła od rosyjskiego miasta. Klub ten skupiał głównie niemieckich fabrykantów. Wybuch I wojny światowej zawiesił działalność tego klubu. Reaktywowano go w 1919 roku.
Historyczny mecz 95 lat temu rozegrano na boisku Klubu Turystów, który mieścił się przy ul. Wodnej. Stadion otwarto w 1912 roku. Był to pierwszy mecz polskiej ligi. Rozpoczął się bowiem najwcześniej ze wszystkich przewidzianych na tę inauguracyjną kolejkę Polskiej Ligi Piłki Nożnej, bo o godzinie 15.00. Pierwszy mecz obserwowało cztery tysiące łodzian. ŁKS wygrał 2:0.
- Turyści – ŁKS te dwa wyrazy wystarczą by zelektryzować masy interesujące się mniej więcej sportem futbolowym w Łodzi! - pisał „Express Wieczorny Ilustrowany”.
Kibice z Łodzi wiązali wielkie nadzieje z tym derbowym meczem. Jak relacjonowali dziennikarze sportowi atmosfera wśród nich była przesiąknięta elektrycznością.

- Okazało się, że ełkaesiacy posiadają o wiele lepsze nerwy i nogi, dlatego to im przypadło w udziale zwycięstwo – pisano w relacji derbowego meczu zamieszczonej w „Expressie Wieczornym Ilustrowanym”. - Już w pierwszych minutach można było zauważyć, że gra Turystów się nie klei. Depresja jaka ogarnęła niektórych graczy szybko dosięgnęła wszystkich piłkarzy tego zespołu. Nie wiemy czym kierowało się kierownictwo „fioletowych” wstawiając chorego Wieliszka. Wieliszek nie tylko nic nie mógł zrobić dla drużyny, ale przeciwnie będąc niezdatnym do gry psuł wszelkie poczynania „fioletowych”. Czy Turyści nie posiadają rezerw? Czy nie znalazł się nikt kto by mógł zastąpić Wieliszka? Nie twierdzimy, że Wieliszek był sprawcą przegranej, ale jesteśmy pewni, że gdyby zastąpił go jakiś rezerwowy gracz, gra toczyłaby się inaczej. W każdym razie nie byłoby tego czego byliśmy świadkami, we wczorajszym dniu.

Ten pierwszy mecz nie zachwycił. Jak twierdzili kibice i dziennikarze, piłkarze głównie „polowali” na kości rywali.

- Była to walka byków, a nie szlachetna gra! - stwierdził w końcu sprawozdawca „Expressu Wieczornego Ilustrowanego”. - Jeżeli macie w ten sposób uprawiać sport futbolowy to strata waszego czasu i pracy!

Jednocześnie przyznawano, że ŁKS wygrał zasłużenie. Piłkarze tego klubu mieli przewagę, a sporadyczne ataki Turystów z łatwością rozbijał Wawrzyniec Cyl lub Antoni Gałecki. Ale bohaterem meczu był Jan Durka, który zdobył dla ŁKS-u dwie zwycięskie bramki. Mógł strzelić jeszcze trzecią, ale nie wykorzystał rzutu karnego. Obroni go bramkarz Turystów Alfred Lass.

Pierwszy był Durka

A pierwszą w historii naszej ligi zdobył w 32 minucie meczu.

- Durka w biegu oddał silny strzał, piłka odbiła o przeciwny róg bramki i wpadła do siatki – tak opisano w przedwojennej łódzkiej prasie tego jak się później okazało historycznego gola.

Jan Durka, zdobywca tej pierwszej bramki nie był łodzianinem. Urodził się 10 marca 1903 roku w Popowie koło Wronek. Ale całą swoją karierę piłkarską związał z Łódzkim Klubem Sportowym. Zanim strzelił historycznego gola miał już za sobą występ w reprezentacji Polski. 15 sierpnia 1926 roku zagrał w koszulce z orłem na piersi w meczu z Turcją. Debiut był jednocześnie jego ostatnim meczem w reprezentacji. Jan Durka przeżył wojnę. Zmarł w Łodzi w 1958 roku, a więc w roku w którym jego klub świętował pierwsze w dziejach Mistrzostwo Polski.
Trenerem Łódzkiego Klubu Sportowego był wtedy Węgier Lajos Czeisler. To jeden z najbardziej zasłużonych szkoleniowców w historii tego klubu. Trenował potem, jeszcze ŁKS w latach trzydziestych. Po wyjeździe z Polski był m.in. trenerem Lazio Rzym i Udinese. W latach czterdziestych zdobył uznanie jak trener drużyn szwedzkich. Potem wrócił do Włoch. Został trenerem AC Milan z którym w 1951 roku zdobył Mistrzostwo Włoch. Natomiast trenerem Turystów był Austriak Karl Linsmayer.
Mistrzem Polski w tym pierwszych rozgrywkach ligowych została Wisła Kraków, a królem strzelców jej legendarny piłkarz Henryk Reyman. Zdobył w w sumie 37 bramek W tym pierwszym historycznym sezonie łódzkie drużyny uplasowały się w środku tabeli. Turyści zajęli szóste miejsce. ŁKS był siódmy. W 1929 roku Turyści spadli z pierwszej ligi. Stało się to w kontrowersyjnych okolicznościach. 29 września grali w Łodzi z Wartą Poznań. Wygrali 2:0, a dwie bramki z rzutów karnych strzelił napastnik Roman Żurkowski. Był to dla niego debiut w łódzkim zespole. Ale działacze Warty wykryli, że Żurkowski, były zawodnik Ostrovii podpisał podwójny kontrakt i został zawieszony. Sprawdzano więc czy jego transfer do Turystów Łódź jest prawidłowy. Okazało się, że nie. Ogłoszono, że Warta wygrała mecz w Łodzi walkowerem. Ten walkower miał znamienne skutki. Turyści spadli z pierwszej ligi. Okazało się też, że przedwcześnie tytułem Mistrza Polski cieszyła się krakowska Garbarnia. Walkower sprawił, że mistrzem została Warta Poznań...ŁKS największy, przedwojenny ligowy sukces osiągnął w 1932 roku kiedy to zajął czwarte miejsce. W 1938 roku spadł z pierwszej ligi. Po wojnie znów w niej grał. W 1947 roku awansował do pierwszych rozgrywanych po wojnie rozgrywek ligowych. W październiku 2012 roku przy ul. Wodnej odsłonięto tablicę upamiętniająca pierwszy w Polsce pierwszoligowy mecz piłkarski.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Niedziele handlowe mogą wrócić w 2024 roku

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera

Materiał oryginalny: W Łodzi padł pierwszy gol w historii polskiej ekstraklasy - Dziennik Łódzki

Wróć na lodz.naszemiasto.pl Nasze Miasto