Wszyscy wiemy, że są, ale nie zawsze zdajemy sobie sprawę z ogromnej różnorodności ich kształtów i do czego służyły.

Odboje i pachołki przede wszystkim chroniły murowane narożniki bram i skrzydła bramne przed zniszczeniem. W dawnych ustawach i przepisach, które powstały przed ukazaniem się oficjalnego prawa budowlanego, podawano konieczne do spełnienia techniczne warunki budowy wjazdów na podwórka. Osadzanie odbojów i pachołków zmniejszało szerokość bramy o 10-40 cm z każdej strony, co zabezpieczało ściany boczne podcieni bram przed zaczepianiem piastami kół powozów.

W celu ochrony ścian na całej długości podcieni dodawano również stopień, który określał szerokość użytkową bramy. Stopień pozwalał na przepuszczenie pojazdu przez idących pieszo i służył jako jeden ze stopni prowadzących do bocznego wejścia kamienicy.

Pachołki wolnostojące umieszczane były głównie od strony ulicy i oprócz zabezpieczenia narożników spełniały inne funkcje. Gdy brama była otwarta, na główki pachołków zakładano łańcuch broniący przed wjazdem i wejściem na podwórko osób niepożądanych. Do pachołków można było również przywiązać uprząż konia.

Kształt odbojów i pachołków często świadczył o zamożności właściciela kamienicy. Tzw. fabryczne odboje stawiano często od frontu, natomiast od podwórza tę samą funkcję pełniły zginane szyny kolejowe, rury, bądź duże kamienie.

Odboje produkowano w rozmaitej gamie kształtów. Wśród najczęściej spotykanych pojawiają się tzw. wysmukłe i przysadziste zdobione wzorami liści, bądź żłobkowane. Spotkać można również odboje w kształcie walcowatym, bądź najbardziej reprezentacyjne - w kształcie krasnoludów.

Poniżej galeria (Zdjęcia z ul. Piotrkowskiej na odcinku od Placu Wolności do ul. Jaracza):

-> Odbój "Krasnolud" Front kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 17

-> Odbój kamienny, Front budynku Muezum Arch. - Etn. przy Pl. Wolności.

-> Odboje z motywami roślinnymi, Front kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 7, tył kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 18.

-> Odboje "walcowate", Front kamienicy przy ul: Pomorskiej 2, Front kamienicy przy ul. Piotrkowskiej 10

-> Odboje "wydłużone" z charakterystycznymi końcówkami:- Front kamienicy , ul. Piotrkowska 14.

- Front kamienicy , ul.  Piotrkowska 18.

- Front kamienicy, ul. Piotrkowska 22.

- Front kamienicy, ul. Piotrkowska 3.

-> Pachołki bramne - Podwórze kamienicy, Piotrkowska 10.

- Front kamienicy, Piotrkowska 8.

- Podwórze kamienicy, Piotrkowska 8.

- Podwórze kamienicy, Piotrkowska 17.

-> Szyny pełniące funkcje odbojów - Podwórze kamienicy, Piotrkowska 28,

- Podwórze kamienicy, Piotrkowska 3.

-> Stopień w podcieniu kamienicy, ul. Piotrkowska 3

MM Łódź patronuje:

MMŁódź poleca:

Od redakcji: Przypominamy, że każdy z Was może zostać dziennikarzem obywatelskim serwisu MM Moje Miasto! Zachęcamy Was do zamieszczania artykułów oraz nadsyłania zdjęć z ciekawych wydarzeń i imprez. Piszcie też o tym, co Wam się podoba, a co Wam przeszkadza w naszym mieście. Spróbujcie swych sił w roli reporterów obywatelskich eMeMki! Pokażcie innym to, co dzieje się wokół Was. Pokażcie, czym żyje Miasto.