Wanda Nowicka i Alicja Tysiąc w „Cytrynie”

Po seansie widzowie mieli okazję podzielić się wrażeniami oraz wymienić uwagi z dwiema bohaterkami dokumentu, Wandą Nowicką i Alicją Tysiąc.

„Przełamując ciszę” to poruszający dokument dotykający szeroko pojętego problemu łamania praw kobiet w zakresie decydowania o własnej płodności i seksualności. Film nie ogranicza się tylko do kwestii aborcji, porusza również sprawy dotyczące antykoncepcji, ciąży wśród nastolatek, edukacji i świadomości seksualnej oraz epidemii HIV/AIDS. Obraz można podzielić na sześć powiązanych tematycznie epizodów. Każdy z nich uwidacznia kwestie istotne dla innego kraju. To historia kobiet z sześciu krajów Europy Środkowej i Wschodniej (Polski, Litwy, Słowacji, Mołdawii, Gruzji oraz Ukrainy), opowiedziana przez nie same.

Na przykładzie Polski zarysowana została sytuacja praw kobiet, w zakresie decydowania o własnym ciele, umiejscowiona w polskich realiach polityczno-prawnych. Na takim tle, zapoznajemy się m.in. z częścią działalności „Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny”, w tym z najbardziej nagłośnioną sprawą w naszym kraju – walką Alicji Tysiąc, która swoich praw dochodziła przed Europejskim Trybunałem Praw Człowieka w Strasburgu.

Co kraj, to nasilenie innego problemu. Przykładowo Ukraina zmaga się z epidemią HIV oraz dyskryminacją kobiet zarażonych tym wirusem. Gruzja walczy z piętnem swojej tradycji, w której kobieta wychodząca za mąż musi być dziewicą. Oto wypowiedź jednej z bohaterek filmu, Iatamze Verulashvili/Gruzja: „To jest nasza tradycja . Mamy taki zwyczaj, że dziewczyna musi wyjść za mąż będąc dziewicą . W miastach nie jest to tak przestrzegane, ale na wsi to nadal istotna kwestia. Wśród mniejszości Swanów spotykane są przypadki zabijania z tego powodu własnej córki . W Gruzji, dziewczyny które nie są dziewicami są piętnowane w społeczeństwie. Bywa że zmieniają szkołę, pracę a nawet miejsce zamieszkania .” W każdym z przedstawionych krajów brak jest wystarczającej czy nawet jakiejkolwiek edukacji seksualnej, istnieje problem dostępności do antykoncepcji i aborcji. W ostatniej kwestii, to Polska przoduje w rygorystycznym ustawodawstwie antyaborcyjnym. W dodatku, owe regulacje prawne widnieją głównie na papierze, w rzeczywistości nie są egzekwowane.

„Przełamując ciszę” trudno opowiedzieć, jeszcze trudniej streścić. Najlepiej zobaczyć film osobiście, a łodzianie mają jeszcze taką szansę, ponieważ kopia filmu pozostała w kinie Cytryna.

Dyskusja po projekcji poruszała głównie kwestie działalności Federacji na rzecz Kobiet i Planowania Rodziny. Między innymi dążenia do poprawy przestrzegania obecnie istniejącego prawa, edukacji seksualnej oraz interwencji i pomocy prawnej dla kobiet, które same nie są w stanie egzekwować przepisów ustawy. Alicja Tysiąc, dodała kilka słów na temat przeżyć związanych z upublicznieniem swojego problemu oraz zwycięskiej sprawy w Strasburgu.