Książkowy desant w Londynie

Na Wyspach Brytyjskich najpierw wylądowały tysiące Polaków w poszukiwaniu pracy i lepszego życia. Teraz podążają tam za nimi polskie książki. Łodzianin Wojciech Goczkowski i warszawianin Maciej Steppa wymyślili akcję "Londowanie z książką".

Maciej Steppa, historyk, były pracownik muzeum w Wilanowie, już organizował "parkowanie z książką" w parku w Wilanowie oraz "pragowanie z książką" w kawiarniach warszawskiej Pragi. Przedsięwzięcie polegało na pozostawianiu w tych miejscach książek przekazanych przez wydawnictwa tak, by przypadkowi przechodnie mogli je zabrać i przeczytać. Teraz przyszła pora na "londowanie" w Londynie.

- Akcję w Wilanowie wymyśliłem w 2003 roku, kiedy park był całkowicie rozkopany - mówi Steppa. - Pomyślałem, że skoro wchodząc do parku trzeba zapłacić za bilet, dobrze by było, aby ludzie mieli jakąś wartość dodaną. Obok bramy ustawiłem więc regał z książkami, które można było brać do czytania.

"Pragowanie" odbyło się latem tego roku. Przygodę z czytaniem w dzielnicy cieszącej się nie najlepszą opinią Maciej Steppa wspomina równie ciepło, jak samą Pragę z czasów jego dzieciństwa.

- Książki pojawiły się w najpiękniejszym w Warszawie parku Skaryszewskim, w cukierni Misianka, w której sprzedawane są najlepsze w Warszawie torty i w Cafe Pasta przy ulicy Kamionkowskiej, gdzie mieszka moja babcia - wylicza. Książki zostawiał także w tramwaju linii "7", kursującym przez zakamarki południowej Pragi.

Pomysł na "Londowanie" pojawił się, kiedy Steppa odprowadzał na lotnisko swojego kolegę Wojciecha Goczkowskiego, byłego pracownika Muzeum Sztuki w Łodzi.

- Rozmawialiśmy o "Pragowaniu". Wojtek wziął jedną z książek do Londynu i powiedział, że teraz trzeba zorganizować "Londowanie z książką" - wyjaśnia Steppa. - Tę akcję zrobiliśmy po to, by pokazać, że emigracja dotyczy także tych najlepszych.

Wojciech Goczkowski, zanim zdecydował się na wyjazd na Wyspy, był kierownikiem działu edukacji w łódzkim muzeum. Zorganizował m.in. głośną Galerię Dotyku: przeniesienie prac graficznych na papier termoczuły pozwoliło na zapoznanie ze sztuką niewidomych dzieci. Za realizację projektu muzeum otrzymało Sybillę - nagrodę ministra kultury w kategorii programów edukacyjnych.

- Musiałem zmienić miejsce pobytu, zmienić pracę. W panujących tam warunkach było mi niezręcznie, ciasno. Nie odnajdowałem się w rzeczywistości - mówi Goczkowski.

- Wojtek to człowiek z wielkim zapałem do pracy i z głową pełną pomysłów, indywidualista, który swobodniej czuje się w samodzielnym działaniu niż w pracy zespołowej - mówi o nim Aneta Dalbiak, kierownik działu promocji w łódzkim Muzeum Sztuki.

"Londowanie" przeprowadzili we dwójkę. Na "punkty kontaktowe" wybrali trzy miejsca, w tym dwa typowo polskie: Cafe Wanda w południowo-zachodniej części Londynu, Cafe Grove w Illing, najbardziej polskiej dzielnicy oraz Poetry Cafe na Covent Garden, gdzie od 1909 roku spotykają się angielscy literaci.

- Dziewczynie z Krakowa, która pracowała w sklepie muzycznym, zostawiliśmy "Przejrzeć Anglików", książkę wydawnictwa Muza, a na drzewach w Regents Park - "Global Nation" wydawnictwa Czarne - opowiada Steppa.

Akcja miała trwać do końca września, ale została przedłużona do końca października. Potem książki, które wciąż będą w obiegu, mają trafić do biblioteki Polskiego Ośrodka Społeczno-Kulturalnego w Londynie.

- "Londowanie" przypomina kręgi rozchodzące się po wrzuceniu kamienia do wody - wyjaśnia Goczkowski, który w sobotę ponownie wyjechał do Anglii.

Akcja ma już swoje niespodziewane efekty. Z jej organizatorami skontaktował się Tomasz Kwiatkowski, Polak, który właśnie wydał w Londynie swoją książkę. Chce poprzez "Londowanie" udostępnić ją czytającym...

Książki, które "wylondowały" w sercu Anglii:
Andrzej Mleczko, "Seks i polityka", wyd. Iskry
Grzegorz Kopaczewski, "Global Nation. Obrazki z czasów popkultury", wyd. Czarne
Gautam Malkani, "Londonistan", wyd. WAB
Alexander von Schonburg, "Piękne życie bez pieniędzy. Jak bez grosza stać się bogatym", wyd. PIW