Dziś Światowy Dzień Bezpieczeństwa w Ruchu Drogowym - Dojechać i przeżyć

Każdego dnia na polskich drogach ginie kilkadziesiąt osób. Część z nich dlatego, że wsiadając do auta, zapomniała lub nie chciała zapiąć pasa bezpieczeństwa. Krzysztof Malinowski z Sieradza miał do przejechania kilkaset metrów. Nie zapiął pasów, bo stwierdził, że się nie opłaca. Uderzył w latarnię i następnych kilka miesięcy spędził w szpitalu. Do dziś nie jest w pełni sprawny.

- Gdybym zapiął wtedy pasy... - powtarza do dziś.

Pierwsze trzy miesiące tego roku były na drogach naszego województwa wyjątkowo tragiczne. Liczba wypadków w porównaniu z tym samym okresem ubiegłego roku wzrosła o blisko czterdzieści procent.

- Tak tragicznego okresu nie było w naszym regionie od trzech lat - mówi podinspektor Andrzej Stolarczyk, ekspert Wydziału Ruchu Drogowego Komendy Wojewódzkiej Policji w Łodzi.

W pierwszym kwartale 2007 roku na drogach województwa zanotowano 1071 wypadków, z czego trzy czwarte spowodowali kierowcy. Życie straciły w nich 103 osoby, a 1329 zostało rannych. Zdaniem wielu ekspertów na wzrost liczby wypadków duży wpływ miała pogoda. Tegoroczna zima bardziej przypominała wiosnę, jezdnie były czarne, więc kierowcy chętnie przyciskali gaz.

- Poza tym kierowcy za często lekceważą podstawowe przepisy, bo nie przypuszczam, by ich nie znali - mówi podinspektor Stolarczyk.

Czarna mapa
Pod względem liczby wypadków, co oczywiste, przoduje Łódź jako wielka aglomeracja. Wypadkom sprzyja jednak infrastruktura miasta, nieprzystosowana do takiego natężenia ruchu. W pierwszym kwartale na łódzkich drogach doszło do 457 wypadków. Na drugim miejscu w tej niechlubnej klasyfikacji znajduje się powiat radomszczański - 59, a tuż za nim bełchatowski - 58. Można by przypuszczać, że wpływ mają przebiegające tamtędy najważniejsze szlaki. Andrzej Stolarczyk zaznacza, że przez województwo łódzkie przechodzą trzy z pięciu najniebezpieczniejszych polskich dróg: "jedynka", "dwójka" i "ósemka". I rzeczywiście, więcej ofiar śmiertelnych jest na drogach krajowych, ale jest rzeczą zaskakującą, że więcej wypadków zdarza się na drogach powiatowych - wąskich i często źle oświetlonych.

Od początku roku najmniej wypadków zanotowano w powiecie brzezińskim, bo tylko osiem, oraz w rawskim, pajęczańskim i wieluńskim - po 11.

W Łodzi, mimo że przewodzi w klasyfikacji wypadków, jest jednak mniej śmiertelnych ofiar niż w powiecie piotrkowskim. Przez pierwsze trzy miesiące zginęło tam dziesięć osób, natomiast w Łodzi oraz powiatach tomaszowskim i bełchatowskim - po osiem.

W każdym mieście czy powiecie znajdują się miejsca, gdzie tych wypadków jest najwięcej. W Łodzi są to główne arterie miasta: aleja Włókniarzy, Jana Pawła II oraz Piłsudskiego. Policjanci z drogówki ustalili też takie punkty w terenie, m.in. w Bedlnie, Kutnie i Woli Krzysztoporskiej. Mają tam stanąć dodatkowe fotoradary.

Niebezpieczna szybkość
Nadmierna szybkość jest najczęstszą przyczyną wypadków. W pierwszym kwartale jeżdżący za szybko kierowcy spowodowali w naszym regionie 234 wypadki. Przyczyną 215 było nieustąpienie pierwszeństwa przejazdu. Brakuje nam czasu, ciągle się spieszymy, więc naciskamy gaz, nie myśląc o konsekwencjach. Wyliczenia ekspertów każą się zastanowić. Uderzenie w słup lub drzewo przy prędkości 30 km/h daje taki sam efekt, jak upadek z samochodem z pierwszego piętra. Zderzenie przy 50 kilometrach można już porównać do upadku z trzeciego piętra, a przy 130 km/h - z... 26 piętra.

Reakcja człowieka na zdarzenie wynosi około sekundy. Jadąc więc z prędkością 50 - 60 km/h, na pojawienie się samochodu nadjeżdżającego z przeciwka zareagujemy po 17 metrach. Przy 180 kilometrach na godzinę, zareagujemy dopiero po 50 metrach.

Kozacka jazda
Najwięcej wypadków samochodowych powodują kierowcy do 25 roku życia. Małgorzata Waszkowska, psycholog z Zakładu Psychologii Pracy w Instytucie Medycyny Pracy w Łodzi, wyjaśnia, że chcą udowodnić, iż świetnie radzą sobie za kierownicą. Mają wysokie mniemanie o swoich umiejętnościach. Są przekonani, że są sprawni, szybcy i nic im się nie stanie.

- Wśród czynników sprzyjających niebezpiecznej jeździe, wymienia się brawurę i brak doświadczenia, a to właśnie cechuje młodych ludzi - dodaje. Prawda jest też taka, że młodzi kierowcy mają zwykle niewielkie umiejętności, nie znają swoich możliwości, nie potrafią przewidywać skutków swojego postępowania, a także innych kierowców oraz pieszych.

- Wciskają pedał, by sprawdzić auto, siebie, pokazać kolegom, jakimi są kierowcami - mówi Małgorzata Waszkowska.

Lot przez przednią szybę
Przed tragicznymi skutkami wypadku mogą uratować nas pasy bezpieczeństwa. Obowiązek ich zapinania wprowadzono już w 1983 roku, ale dotyczył wtedy tylko osób siedzących na przednich siedzeniach, podczas jazdy w terenie niezabudowanym. Dopiero nowelizacja kodeksu drogowego z 1991 roku wprowadziła obowiązek zapinania pasów na każdej drodze, także przez pasażerów siedzących z tyłu. Kolejna nowelizacja z 1999 roku nakazała przewożenie dzieci w specjalnych fotelikach.

Niestety, wielu kierowców traktuje te przepisy jako zło konieczne. Pokazują to statystyki. Pasy zapina tylko siedemdziesiąt trzy procent kierowców i siedemdziesiąt jeden procent pasażerów jadących z przodu. Znacznie gorzej wygląda sytuacja, jeśli siadamy z tyłu. Na zapięcie pasów decyduje się mniej niż połowa pasażerów. Zapominają, że pas często może uratować im życie. Ryzyko odniesienia ciężkich ran w wypadku, gdy jedziemy bez pasów bezpieczeństwa, jest 25 razy większe niż gdybyśmy je zapięli. Ryzyko śmierci zwiększa się sześciokrotnie. Jeśli do wypadku dojdzie przy prędkości 60 kilometrów na godzinę, to ciało o masie 70 kilogramów wyrzucane jest siłą 3,7 tony. Jeśli pasażer siedzący z tyłu nie jest przypięty pasami, siła uderzenia jego ciała może zabić kierowcę i siedzącą obok niego osobę.

Podinspektor Mirosław Micor, rzecznik komendanta policji w Łodzi, wcześniej przez wiele lat pracował w drogówce. Wiele razy widział skutki wypadku, gdzie kierowca i pasażerowie jechali bez pasów. Wybite głowami przednie szyby, zwinięte w "ósemkę" kierownice, ludzie wyrzuceni z tylnego siedzenia na odległość kilkunastu metrów. Często nawet samochód nie był szczególnie mocno uszkodzony, a pasażerowie ginęli. Żebro złamane po uderzeniu w przedni fotel lub kierownicę przebijało serce lub płuco, nie dając szans na przeżycie. W wielu samochodach, zwłaszcza starszego typu, przy uderzeniu z przodu, kolumna kierownicy wysuwa się do przodu i dosłownie wbija się w klatkę piersiową.

- A wystarczyłoby zapięcie pasów... - zawiesza głos Mirosław Micor.

Policjanci radzą, by zapinać pasy nawet wtedy, gdy do przejechania mamy tylko kilkanaście metrów. Nigdy bowiem nie wiemy, co się w tym czasie stanie. My możemy jechać prawidłowo, ale na przykład jadący z przeciwka kierowca nagle zasłabnie i wyjedzie prosto na nas. Przekonał się o tym Krzysztof Malinowski. Jechał do sklepu. To było tylko kilkaset metrów. Nie zapiął pasów. Jechał z prędkością około 50 kilometrów na godzinę, gdy nagle na ulicę wybiegł za piłką kilkuletni chłopiec. Hamulec i felicia Krzysztofa wylądowała na latarni. Siła uderzenia była tak wielka, że kierowca wyleciał z auta przez przednią szybę.

W pasy trzeba wierzyć
Małgorzata Waszkowska mówi, że lekceważenie zapinania pasów wynika często z tego, że niektórzy kierowcy mają niechęć do dostosowania się do zakazów, nakazów, więc je ignorują. Inni słyszeli, że komuś udało się uciec z płonącego samochodu tylko dlatego, że nie miał zapiętych pasów. Mirosław Micor przyznaje, że zna takie przypadki.

- Ale to jeden przypadek na tysiąc - podkreśla policjant.

Dlatego pasy trzeba zapinać. I to umiejętnie. Nie na brzuchu, tylko na biodrach, aby były napięte. Kupując samochód, zwracajmy uwagę na dodatkowe wyposażenie, między innymi na poduszki powietrzne. Wierzmy w moc tych zabezpieczeń. Poduszka zmniejsza nawet o połowę ryzyko ciężkich obrażeń czy śmierci. Nie zapominajmy jednak, że dzieje się tak tylko wtedy, gdy mamy zapięte pasy bezpieczeństwa.