Schron przeciwatomowy w Tomaszowie przenosi nas do czasów PRL. Można go zwiedzić podczas Nocy Muzeów
Wybudowano go w roku 1962, a zmodernizowano w latach siedemdziesiątych minionego wieku. Powierzchnia schronu wynosi 530 metrów kwadratowych, zaś powierzchnia użytkowa to 353 m kw. Obiekt składa się z 36 pomieszczeń. Docelowo był przeznaczony dla 200 osób.
- Jeśli chodzi o walory użytkowe, wychodzi około 2 metry kwadratowe na osobę. To bardzo dużo, bo w innych schronach, np. w Łodzi, standardem jest pół metra na osobę - mówi Michał Stec, pasjonat fortyfikacji i opiekun schronu obrony cywilnej w Tomaszowie. Dodaje, że i dziś obiekt spełniłby swoją funkcję, bo właściwości ochronnych nie stracił.
Schron mieści się pod blokiem mieszkalnym i częściowo parkingiem przy ul. Polnej 27, choć nawet wielu okolicznych mieszkańców nie zdaje sobie sprawy z jego istnienia. Wejście nie jest bowiem oznakowane i wygląda jak pergola śmietnikowa. Pasjonaci przyznają, że nieświadomi ludzie niejednokrotnie gromadzili pod nim odpady komunalne.
Prąd w schronie to podstawa...
Wewnątrz schronu znajdujemy szereg rozwiązań technicznych, które pomagają przetrwać w razie konieczności. Są hermetyczne drzwi, czerpnia powietrza, agregaty filtrowentylacyjne i filtropochłaniacze, zbiorniki na wodę pitną, wentylacja nawiewna na korbę i na prąd oraz oryginalna instalacja elektryczna i agregat prądotwórczy. Wszystko działa do dziś.
- Teraz mamy tu prąd z sieci miejskiej, ale w momencie zagrożenia sami doskonale wiemy z doświadczeń na Ukrainie, że atakują w pierwszej kolejności elektrownie, a więc zanik prądu jest gwarantowany. Dlatego dobrze, że jest agregat prądotwórczy i jeśli tylko będzie paliwo, to mamy prąd w schronie - dodaje Michał Stec.
Pomieszczenia w tomaszowskim schronie przeciwatomowym
Schron podzielony jest na trzy strefy – techniczną, administracyjną i mieszkalno-magazynową. Po przekroczeniu progu i zejściu na dół trafiamy do komory dekontaminacyjnej (strefa odkażania), wyposażonej m. in. w prysznic, bo - jak wówczas sądzono - ewentualne skażenia należy z siebie zmyć. Dopiero katastrofa w Czarnobylu i jej skutki pogłębiła wiedzę dotyczącą skażeń radioaktywnych.
Wśród pomieszczeń trafimy do stróżówki, w której jeszcze w latach 80. XX wieku dyżurował stróż na etacie i wypełniał dziennik uszkodzeń, odnotowując m. in. temperaturę i wilgotność powietrza. Odwiedzimy też gabinet komendanta obrony cywilnej, w pełni wyposażony węzeł łączności z łącznicą, maszynopisem i dalekopisem, dyżurkę dozymetrysty, czyli dyżurnego skażeń, kancelarię z gabinetem kierownika ds. propagandy i największe pomieszczenie - salę narad, w której miano podejmować najważniejsze decyzje dotyczące ochrony ludności.
Ochrona dla władz Tomaszowa
Przed laty schron budowano z myślą o ochronie władz Tomaszowa Mazowieckiego i jako obiekt kierowania obroną cywilną. Należy do Urzędu Miasta, ale opiekę nad nim przekazano w czerwcu 2018 roku pasjonatom fortyfikacji - Michałowi Stecowi i Pawłowi Gradowi. Dzięki temu obiekt został odmalowany, wyposażony w szereg unikatowych eksponatów z epoki PRL i dziś może być udostępniony do zwiedzania wszystkim zainteresowanym.
- Obiekt cieszy się dużym zainteresowaniem. Przyjeżdżają tu ludzie nie tylko z innych miast, ale nawet zza granicy - mówi Michał Stec i na dowód pokazuje wpis w kronice dokonany niedawno przez uczestników wycieczki aż z Nowej Zelandii. - Ludzie chcą oglądać schron i zgromadzone w nim pamiątki, a nas to cieszy, bo świadczy o tym, że nasza praca przynosi owoce - dodaje.
Schron przeciwatomowy w Tomaszowie zwiedzisz podczas Nocy Muzeów
Schron kierowania obroną cywilną przy ul. Polnej 27 w Tomaszowie Mazowieckim będzie otwarty dla wszystkich zainteresowanych podczas Nocy Muzeów, w sobotę, 13 maja 2023 w godzinach 16.00 – 23.00. Można go także zwiedzać po wcześniejszym umówieniu terminu pod nr telefonu 511 715 786.
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?