Poniżej wybrane zagadnienia zawarte w programach ugrupowań startujących do Sejmu, które zarejestrowały listy we wszystkich 41 okręgach wyborczych w kraju (listy 1-5) oraz komitetów, które zarejestrowały listy w części regionów (listy 6-9). Ponieważ media i sami politycy skupiają się na tych nośnych i głośnych obietnicach, poniżej znajdziecie obszerne fragmenty programów w kolejności wylosowanych list przez PKW.
Głosowanie
Wybory parlamentarne w Polsce
Wybory parlamentarne w Polsce odbywają się co cztery lata. Najbliższe odbędą się 13 października 2019 r. Do podziału jest 460 mandatów. Posłów wybiera się w 41 okręgach wyborczych. Wszystkie okręgi są wielomandatowe – wybiera się w nich od 7 do 20 posłów. W poszczególnych województwach wybieramy:
- Lubuskie - 12 posłów
- Opolskie - 12
- Podlaskie - 12
- Świętokrzyskie - 16
- Warmińsko-mazurskie - 18
- Zachodniopomorskie - 20
- Kujawsko-pomorskie - 25
- Podkarpackie - 26
- Pomorskie - 26
- Lubelskie - 27
- Łódzkie - 31
- Dolnośląskie - 35
- Wielkopolskie - 40
- Małopolskie - 41
- Śląskie - 45
- Mazowieckie - 63
Program wyborczy PSL (wybrane fragmenty) - lista nr 1
- Wprowadzenie ordynacji wyborczej mieszanej, w której co najmniej połowa mandatów poselskich będzie wyłaniana w jednomandatowych okręgach wyborczych.
- Powszechne wybory Rzecznika Praw Obywatelskich, Prokuratora Generalnego oraz członków Krajowej Rady Sądownictwa.
- Skrócenie o godzinę czas pracy rodzicom dzieci do 10. roku życia.
- Bezpłatna komunikacja publiczna dla wszystkich dzieci, niezależenie od dochodu ich rodziców.
- Gwarancja pracy na pół etatu po urlopie rodzicielskim przez 24 miesiące. Przez ten czas dodatkowo 1 tys. zł miesięcznie.
- Podwojenie liczby żłobków i klubów dziecięcych (20 godzin tygodniowo darmowej opieki żłobkowej).
- Każda pracująca matka będzie mogła przechodzić na emeryturę o rok wcześniej za każde urodzone dziecko. Wychowanie co najmniej czwórki dzieci przez niepracującą matkę będzie uprawniać do emerytury na poziomie minimalnym.
- Zwolnienie emerytury z podatku dochodowego oraz składek na ubezpieczenie społeczne.
- Praca dla młodych. Z programu skorzystają absolwenci szkół zawodowych, ponadgimnazjalnych i wyższych, którzy nie ukończyli 30 lat. Otrzymają 2-letnią gwarancję zatrudnienia na umowie o pracę.
- „Ziemia dla młodych” to program dla osób do 35. roku, które chcą osiedlić się poza miastem. Za symboliczną złotówkę rodziny nabędą działkę budowlaną z zasobów państwowych. Wraz z pozwoleniem na budowę i planem domu energooszczędnego.
- Nowi przedsiębiorcy zapłacą pierwszą składkę dopiero w miesiącu, w którym osiągną dochód – co najmniej 3 tys. zł netto. Do tego czasu koszty ubezpieczenia pokryje budżet państwa.
- Proste stawki ZUS – 500 zł miesięcznie dla firm z przychodami do 250 tys. zł rocznie i 1000 zł dla pozostałych.
- Ziemia, wykupiona przez Agencję Nieruchomości Rolnych, będzie wydzierżawiana młodym rolnikom po obniżonych stawkach.
- Przywrócenie poprzedniego wieku emerytalnego i poprzednie zasady przechodzenia na emeryturę rolniczą.
- Możliwość łączenia ubezpieczeń i pobierania świadczeń emerytalno-rentowych z KRUS i ZUS.
- Bon żywnościowy o wartości 250 zł dla każdego Polaka, który będzie upoważniał do zakupu dobrej, zdrowej żywności bezpośrednio u rolnika.
- Przywrócenie małego ruchu granicznego z Obwodem Kaliningradzkim (teren Federacji Rosyjskiej).
- 2-letnie dopłaty do rachunków za ogrzewanie po rezygnacji z przestarzałych pieców.
- Dofinansowanie do zakupu pieców do 75% kosztów, a po spełnieniu kryterium dochodowego 100% kosztów.
- Stopniowe ograniczenie liczby uczniów w klasie do maksymalnie 20 osób.
- Ciepły posiłek dla uczniów w szkole niezależnie od statusu majątkowego ich rodziców.
- Zapewnienie uczniom minimum 5 godzin nauki języka angielskiego w tygodniu już od pierwszej klasy szkoły podstawowej.
- Darmowy dentysta dla wszystkich dzieci do 18. roku życia.
- Stopniowe zwiększanie nakładów na system ochrony zdrowia z obecnego poziomu 6,5% PKB do 9%.
- Płaca pielęgniarek powinna być powiązana z zarobkami lekarzy – minimum 60% ich pensji.
- Samorząd każdego szczebla będzie partycypował we wpływach z VAT.
- Senat Izbą Samorządową - senatorowie pracowaliby społecznie.
- Wpisanie powiatów do konstytucji.
- Dekoncentracja administracji publicznej, czyli rozrzucenie państwowych instytucji po różnych miastach.
W przypadku propozycji PSL nie ma szacunkowych kosztów ich wprowadzenia.
Program wyborczy PiS (wybrane fragmenty) - lista nr 2
PiS uwypukla w kampanii wyborczej swoje sukcesy i zapowiada kontynuowanie programów wprowadzonych w kadencji Sejmu 2015-1019 a także rozszerzenie niektórych elementów tych programów. Od kampanii wyborczej do PE ważne są te zawarte w tzw. "piątce Kaczyńskiego" czyli:
- 500+ od pierwszego dziecka (obowiązuje od 1 lipca 2019 r.)
- „PIT 37 – 0 proc. dla młodych do 26. roku (obowiązuje od 1 sierpnia 2019 r.)
- „Trzynastka” w kwocie 1100 złotych brutto, która zostanie wypłacona każdemu emerytowi (pierwszy raz została wypłacona na wiosnę w 2019 r.)
- Obniżka PIT-u z 18 proc na 17 proc. i z podniesieniem kosztów uzyskania przychodu (od 1 października 2019 r.) - dla wszystkich podatników
- Przywrócenie połączeń autobusowych (niektóre z nich już zostały przywrócone, część w planach)
Szacowany koszt wprowadzenia programu to ok. 40 miliardów złotych
Do tego mamy jeszcze
- Program 300+ (300 zł corocznego wsparcia dla wszystkich uczniów rozpoczynających rok szkolny bez względu na dochód w rodzinie na każde uczące się dziecko do 20 roku życia lub do 24 lat w przypadku ucznia niepełnosprawnego)
Prezes PiS Jarosław Kaczyński zaskoczył wszystkich, także swoich kolegów z partii, przedstawiając w Lublinie tzw. hat-trick. To kolejne obietnice partii rządzącej:
- 2600 zł brutto pensji minimalnej od 1 stycznia 2019 r.
- 3000 zł brutto pensji minimalnej (na koniec 2020 r.)
- 4000 zł brutto pensji minimalnej (na koniec 2023 r.)
- Dwie trzynaste emerytury w 2021 r.
Oraz nowe elementy zawarte w programie "Polski model państwa dobrobytu":
- Zniesienie immunitetu sędziów i prokuratorów z zastrzeżeniem specjalnego trybu procedowania w razie wszczęcia postępowania karnego wobec sędziego lub prokuratora.
- Kontynuowanie programu „Mieszkanie na Start”.
- W 2023 roku poziom życia w Polsce, mierzony poziomem PKB per capita w sile nabywczej, ma być wyższy niż w Portugalii, a w 2030 roku zbliżył się do poziomu 85%, a być może nawet do 90% średniej unijnej wobec 71% w 2018 r.
- 19 tysięcy nowych punktów z bezpłatnym WiFi.
W nowym dokumencie pojawia się temat dziennikarzy. PiS proponuje wprowadzenie ustawy o statusie zawodowym dziennikarza. Czytamy w nim, że "głównym celem zmiany powinno być utworzenie samorządu, który dbałby o standardy etyczne i zawodowe, dokonywał samoregulacji oraz odpowiadał za proces kształtowania adeptów dziennikarstwa. Możliwe byłoby wtedy zlikwidowanie art. 212 KK, bo powstałaby gwarancja nienadużywania mechanizmów medialnych w sposób nieetyczny. Ustawa ta nie będzie jednak w żadnym stopniu ograniczać zasady otwartości zawodu dziennikarza".
PiS zapowiada też konsekwentnie obronę wolności słowa i wolności mediów w Internecie. Chodzi tu o walkę z dyrektywą unijną o prawie autorskim na jednolitym rynku cyfrowym (popularnie nazywanej ACTA 2). PiS przypomina, że dyrektywa została zaskarżona do TSUE, a po jej ewentualnym wejściu w życie (w 2021 r.) partia będzie chciała osłabić jej działanie.
Program wyborczy SLD (wybrane fragmenty z dokumentu zamieszczonego na oficjalnej stronie tej partii) - lista nr 3
- Płaca minimalna 2700 zł miesięcznie.
- Minimalna płaca godzinowa 15 zł, w tym dla osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych.
- Zerowy ZUS przez 18 miesięcy dla firm zatrudniających pierwszego i drugiego pracownika.
- Walka z umowami śmieciowymi.
- Równa płaca za równą pracę.
- Obowiązkowa reprezentacja pracowników oraz kwota kobiet w radach nadzorczych spółek akcyjnych.
- Obniżenie wieku emerytalnego. Pracownicy powinni mieć prawo do przechodzenia na emeryturę po 40 latach pracy – w przypadku mężczyzn, a w odniesieniu do kobiet – po 35 latach pracy.
- Kwotowa waloryzacja najniższych emerytur o co najmniej 250 zł.
- Emerytura wdowia (możliwość otrzymania po zmarłej osobie pozostającej we wspólnym pożyciu – mężu, żonie, partnerze lub partnerce, bez względu na płeć – 85% jej emerytury albo zachowania emerytury własnej wraz z prawem do otrzymywania 50% świadczenia osoby zmarłej).
- Nikt nie będzie miał emerytury niższej niż 1600 złotych na rękę.
- Wprowadzenie ubezpieczenia pielęgnacyjnego.
- Wprowadzenie powszechnej opieki geriatrycznej.
- Wzrost publicznych nakładów na zdrowie do 7 proc. PKB – przeciętnego poziomu w UE.
- Refundacja leczenia niepłodności metodą in vitro.
- Prawo do darmowych lekarstw powinno przysługiwać wszystkim pacjentom, bez względu na wiek po przekroczeniu określonego kwotowo kwartalnie limitu wydatków na leki, a w przypadku osób, które ukończyły 70 rok życia – bez limitu.
- Program „Mieszkanie za 500 zł”.
- Pomoc dla "frankowiczów" przez unieważnienie klauzul niedozwolonych w umowach kredytowych.
- Zakaz eksmisji na bruk.
- Przywrócenie dużej ulgi budowlanej.
- Publiczne samorządowe żłobki i przedszkola bezpłatne w wymiarze co najmniej ośmiu godzin dziennie.
- Wyprowadzenie lekcji religii ze szkół. Zniesienie katechizacji przez państwo.
- Opieka lekarska i stomatologiczna w szkołach i przedszkolach.
- Zmniejszenie liczby uczniów w klasach.
- Rzetelna edukacja seksualna.
- Bezpłatne śniadanie i obiad dla każdego dziecka w szkole i przedszkolu.
- Obywatelskie media publiczne.
- Utworzenie funduszu obywatelskiego, z którego środków wspomagani byliby niezależni twórcy i dziennikarze.
- Zniesienie art. 212 Kodeksu karnego, który mówi o zniesławieniu polityków i urzędników (dziennikarze nie powinni pracować w poczuciu zagrożenia tym przepisem).
- Ochrona ogrodów działkowych.
- Zmiany w programie „500 plus”: objęcie tym świadczeniem wszystkich dzieci wychowywanych przez samotnych rodziców oraz wyłączenie z tego programu najzamożniejszych rodzin.
- Zwiększenie progresji podatkowej przez wprowadzenie pięciu progów podatkowych tak, żeby zmniejszyć efektywne opodatkowanie osób najmniej zarabiających, a zwiększyć – w racjonalnych granicach – osób najzamożniejszych.
- Kwota wolna od podatku w wysokości 24 tysięcy złotych dla każdego obywatela.
- Podatek od spadków i darowizn przekraczających 2 miliony złotych w wysokości 2%, bez względu na pokrewieństwo ze spadkobiercą lub darczyńcą.
- Obniżka VAT do 21 proc.
- Wprowadzenie uzależnionego wyłącznie od decyzji kobiety prawa do przerywania ciąży do 12 tygodnia; po 12 tygodniu ciąży – w przypadku zagrożenia życia lub zdrowia kobiety albo ciężkich wad płodu.
- Obowiązkowa edukacja seksualna od przedszkola do matury.
- Równość małżeńska i związki partnerskie dla wszystkich.
- Refundacja antykoncepcji od 15 roku życia.
- Depenalizacja posiadania niewielkiej ilości marihuany.
- Wyprowadzenie dużej części urzędów centralnych poza Warszawę.
- Komisariat policji w każdej gminie.
- Przywrócenie małego ruchu granicznego z Obwodem Kaliningradzkim.
W przypadku propozycji SLD nie ma szacunkowych kosztów ich wprowadzenia.
Program wyborczy Konfederacji (wybrane fragmenty na podstawie siedmiu tez programowych oraz wypowiedzi polityków tego ugrupowania) - lista nr 4
- Suwerenne państwo z silną armią i polską walutą.
- Ochrona życia ludzkiego od poczęcia.
- Proste i niskie podatki.
- Ochrona dzieci i młodzieży przed "homo propagandą".
- Sprzeciw wobec bezpodstawnych żydowskich roszczeń majątkowych.
- Kara śmierci za najcięższe zbrodnie.
- E-voting – głosowanie również przez Internet.
- Mniejsza biurokracja.
- Prawo rodziców do decydowania o tym czego uczy się ich dziecko w szkole.
- Uwolnienie emerytów od podatku dochodowego.
- Zniesienie obowiązku płacenia składek do ZUS.
- Sprzeciw przeciwko sztucznemu ustawianiu pensji minimalnej.
W przypadku propozycji Konfederacji nie ma szacunkowych kosztów ich wprowadzenia.
Program wyborczy Platformy Obywatelskiej (wybrane fragmenty) - lista nr 5
- Przywrócenie konstytucyjnej zasady mówiącej o tym, że każdy w Polsce jest równy, zasługuje na szacunek, możliwości rozwoju, niezbędną ochronę i – gdy zachodzi taka potrzeba – opiekę.
- Lepsze wsparcie osób z niepełnosprawnościami.
- Legalizacja związków partnerskich (zarówno hetero-, jak i homoseksualnych).
- Przywrócenie sprawności i niezależności sądów.
- Przywrócenie pełnej wolności mediów, także publicznych.
- Uchwalenie "Aktu Odnowy Demokracji", który ma być "nie tylko zbiorem przepisów prawa znoszącym wszelkie naruszenia zasad państwa demokratycznego w ustawach i decyzjach z ostatnich czterech lat, lecz także wprowadzi mechanizmy wzmacniające przyjęty po roku 1989 demokratyczny ustrój państwa i trójpodział władzy".
- Odbudowanie niezawisłość i niezależność polskiego sądownictwa, poczynając od Trybunału Konstytucyjnego. Przywrócenie zapisanej w Konstytucji RP zasady wyboru sędziów do Krajowej Rady Sądownictwa oraz pierwotnej struktury Sądu Najwyższego. Przeprowadzenie zmian, które przyspieszą rozstrzyganie spraw obywateli w sądach powszechnych oraz uniemożliwienie jakiegokolwiek wpływu polityków na podejmowane w nich decyzje.
- Rozdzielenie funkcji prokuratora generalnego od ministra sprawiedliwości. Wprowadzenie w prokuraturze jasnych kryteriów awansów, konkursy oraz kadencyjność funkcji.
- Naprawienie polskiego wojska, dyplomacji, wizerunku i pozycji Rzeczypospolitej w świecie.
- Zmiana Kodeksu karnego tak, by to sprawca bał się kary, a kara była nieuchronna.
- Zagwarantowanie kobietom dostęp do darmowej procedury in vitro oraz prawo do bezpłatnego znieczulenia przy porodzie, pełnego dostępu do badań prenatalnych i opieki okołoporodowej.
- Wprowadzenie edukację seksualną w szkołach oraz dostępną i refundowaną antykoncepcję. Przywrócenie antykoncepcji awaryjnej dostępnej bez recepty.
- Zrównanie płac kobiet i mężczyzn mających te same kwalifikacje i pracujących na tych samych stanowiskach.
- Wprowadzenie mechanizmu równowagi płci na stanowiskach kierowniczych i menedżerskich w instytucjach państwowych i spółkach skarbu państwa.
- Zlikwidowanie luki płacowej i emerytalnej między kobietami a mężczyznami.
- Zwiększenie liczby miejsc w żłobkach i przedszkolach.
- Wprowadzenie dwumiesięcznych urlopów ojcowskich.
- Głosowanie przez Internet.
- Likwidacja urzędów wojewódzkich (marszałek województwa będzie jedynym gospodarzem regionu).
- Decentralizacja finanse państwa - podatki PIT i CIT w całości pozostaną w samorządach.
- Program #DarmowaSiec, który obejmie obywateli w wieku od 11 do 24 lat. Darmowy jeden gigabajt dziennie czyli 365 GB rocznie.
- Wprowadzenie możliwości elektronicznego zawiadamiania o przestępstwie.
- Zwolnienie wszystkich młodych przedsiębiorców z opłacania składek ZUS oraz NFZ do ukończenia 25. roku życia.
- Program Orliki 2.0.
- Jednostki Obrony Terytorialnej zostaną włączone do wojsk operacyjnych jako element systemu rezerw.
- Uchylenie przepisów ustaw „inwigilacyjnej” i „antyterrorystycznej”, które mogą naruszać prawa człowieka i wolności obywatelskie.
- Likwidacja Centralnego Biura Antykorupcyjnego.
W przypadku propozycji PO nie ma szacunkowych kosztów ich wprowadzenia.
Komitety wyborcze, które zarejestrowały listy wyborcze w części okręgów:
Komitet Wyborczy PRAWICA - lista nr 6
- Walka o prawa podstawowe, w tym prawa do życia i prawa rodziny.
- Realne przeciwstawienie się ofensywie LGBT – wypowiedzenie genderowej konwencji stambulskiej i wprowadzenie Międzynarodowej Konwencji Praw Rodziny.
- Dbanie o suwerenność Rzeczypospolitej.
- Przestrzeganie wolności politycznej.
Komitet Wyborczy Akcja Zawiedzionych Emerytów i Rencistów (wybrane fragmenty) - lista nr 7
- Zlikwidowanie podatku od emerytur i rent.
- Podwyższenie minimalnej emerytury i renty do wysokości zabezpieczającej niezbędny poziom życia dla najstarszych wiekiem.
- Opracowanie ustawy, która pozwoli przez zasiedzenie uzyskać prawo własności ogródka działkowego przez osoby będąca na emeryturze lub rencie, a użytkujące go przez 15 lat.
- Objęcie ustawą dla emerytów i rencistów, którzy ukończyli 75 lat nieodpłatnego korzystania za przejazdy środkami komunikacji publicznej na terenie całego kraju.
- Wprowadzenie 1 godz. lekcyjnej miesięcznie w szkołach podstawowych i średnich dla wywołania należytych postaw u młodzieży i stosowania zasady szacunku, pomocy wobec ludzi starszych.
- Przebudowa istniejącego systemu podatkowego na prosty i zrozumiały przy tym wymuszający uczciwe jego płacenie.
- Wprowadzenie przepisów umożliwiających karanie urzędników wszystkich szczebli za udowodnione łamanie prawa, przekraczanie swoich uprawnień jak również za oportunistyczne prowadzenie spraw zgłaszanych przez przedsiębiorców.
- Poddanie do decyzji Polaków w referendum, czy nie przekształcić Senat w izbę gospodarczą.
- Utrzymanie wypłat 500+ dla rodzin. Rozważyć możliwości budżetowe wprowadzenia 500+ dla matek samotnie wychowujących jedno dziecko.
- Zagwarantowanie wydawania bezpłatnego śniadania i obiadu w szkole dla dzieci z rodzin o niskich dochodach.
- Wprowadzenie na rynek przynajmniej trzech funduszy prywatnych względnie publiczno – prywatnych, które jako pełnoprawne będą konkurować z Narodowym Funduszem Zdrowia.
- Składka na ubezpieczenie zdrowotne jako wyraz solidarności społecznej, płacona będzie procentowo od wszystkich dochodów.
- Bezwzględne zachowanie KRUS-u oraz właściwa pomoc społeczna i opieka nad emerytami i rencistami rolniczymi.
- Podwyższenie emerytur i rent w KRUS-ie do najniższej emerytury i renty w ZUS-ie.
Komitet Wyborczy Wyborców Koalicja Bezpartyjni i Samorządowcy (wybrane fragmenty) - lista nr 8
- Likwidacja kolejek do lekarza.
- Pełne ubezpieczenie zdrowotne dla Polaków.
- Likwidacja NFZ.
- Bezpłatna komunikacja dla osób dojeżdżających do pracy lub szkoły.
- Przywrócenie niezależności prokuratury i wymiaru sprawiedliwości.
- Zmniejszenie progu wyborczego do 3 proc.
- Ograniczenie liczby posłów do 300.
- Przekształcenie Senatu w Izbę Regionów.
- Wstrzymanie finansowania partii z budżetu państwa.
- Możliwość wyrobienia paszportu w każdej gminie.
- Przeniesienie urzędów centralnych do mniejszych miast.
- Wprowadzenie zerowej stawki podatku PIT.
- Jednolita składka ZUS w wysokości 1000 zł dla przedsiębiorców.
- Dobrowolny ZUS.
- Elastyczny mechanizm urlopu macierzyńskiego.
Komitet Wyborczy Skuteczni Piotra Liroya-Marca - lista nr 9
- Przywrócenie biernego prawa wyborczego Obywatelom niekandydującym z list partyjnych.
- Wprowadzenie obligatoryjnego referendum krajowego i lokalnego bez progu frekwencyjnego.
- Wprowadzenie kwoty wolnej od podatku w wysokości dwunastokrotności minimalnego miesięcznego wynagrodzenia.
- Wprowadzenie możliwości głosowania elektronicznego dla obywateli w kraju i za granicą.
- Rzeczywista reforma wymiaru sprawiedliwości: wprowadzenie instytucji sędziego pokoju i powszechnych wyborów do Krajowej Rady Sądownictwa.
- Zachowanie suwerenności Rzeczypospolitej Polskiej w oparciu o wyższość Konstytucji nad prawem unijnym, polskiego złotego jako walutę narodową i własną armię.
UWAGA: Nazwy komitetów wyborczych zarejestrowanych przez PKW nie odzwierciedlają do końca nazw ugrupowań startujących na ich listach. Politycy postanowili nie budować koalicji z uwagi na obawę przekroczenia 8-procentowego progu wyborczego, zatem w tych wyborach do Sejmu obowiązuje ich 5-procentowy próg wyborczy.
Dowiedz się więcej
Czy weźmiesz udział w najbliższych wyborach parlamentarnych?
- 90.88%
- 5.23%
- 3.89%
Wybory samorządowe 2024 - II tura
Dołącz do nas na Facebooku!
Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!
Kontakt z redakcją
Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?