Czy zarobki wszystkich pedagogów są nędzne?

Od dziś w szkołach pogotowie protestacyjne, od poniedziałku flagi i plakaty, a 25 października nauczycielskie pikiety pod gmachami wszystkich urzędów wojewódzkich. "Nauczyciele zarabiają nędznie" - powtarzają organizatorzy akcji ze Związku Nauczycielstwa Polskiego. Czyli ile? Postanowiliśmy sprawdzić.

Dane ZNP oraz Ministerstwa Edukacji Narodowej na temat zarobków są zbieżne: stażysta bez przygotowania pedagogicznego może "wyciągnąć" najwyżej 901 zł brutto; nauczyciel dyplomowany, z tytułem magistra i przygotowaniem pedagogicznym, czyli ten najlepiej zarabiający w szkolnej hierarchii - 2.195 zł brutto.

To jednak tylko pensja zasadnicza, nauczycielowi przysługuje kilkanaście różnych dodatków: motywacyjny, stażowy, funkcyjny, za wychowawstwo, jako opiekunowi stażu, a nauczycielom na wsiach dodatkowo wiejski i mieszkaniowy. Pedagodzy mogą dorabiać w innych szkołach, zastępować kolegów, mając płatne nadgodziny, mogą też liczyć na dobrze opłacane indywidualnie zajęcia z uczniem.

To nie wszystko. Karta nauczyciela w dalszym ciągu przewiduje tzw. trzynastą pensję, można też liczyć na nagrody dyrektora czy włodarza miasta lub gminy. Raz do roku nauczycielowi przysługuje wreszcie świadczenie urlopowe w wysokości 700 zł.

Ile więc rzeczywiście zarabia belfer? Na początku tego roku wydział edukacji Urzędu Miasta w Rawie Mazowieckiej zebrał dokładne dane o zarobkach nauczycieli ze swoich szkół do przygotowywanego regulaminu wynagrodzeń. Wynika z niego, że stażysta zatrudniony w szkole w Rawie, który nie zawsze wypracowuje pensum (przepisowe 18 godzin w tygodniu), otrzymuje średnio 1.505 zł brutto. Już z dodatkami nauczyciel kontraktowy zarabia 1.843 zł, mianowany - 2.696 zł, a dyplomowany - 3.529 zł. Z danych wydziału wynika, że jeden z rawskich nauczycieli odbiera nawet miesięcznie pensję w wysokości 3.965 zł brutto.

- Informacje o pensjach nauczycielskich, podawane w mediach, nijak się mają do ich rzeczywistych zarobków - mówi Arkadiusz Rataj z wydziału edukacji rawskiego magistratu. - Uważam, że nauczyciele nie zarabiają źle.

Łatwo sprawdzić, ile naprawdę dostają choćby ci pedagodzy, którzy w swoich miastach czy gminach zostali wybrani na radnych. Musieli przecież złożyć oświadczenia majątkowe. Danuta Łaska jest polonistką z 18-letnim stażem, zatrudnioną w Szkole Podstawowej w Lipcach Reymontowskich (powiat skierniewicki) i jednocześnie przewodniczącą Rady Gminy. Z jej zeznania majątkowego wynika, że tylko w szkole zarobiła w ubiegłym roku 44.496,70 zł, co dzieląc na 12 miesięcy, także wakacyjne, daje nam 3.708 zł (wszystkie kwoty brutto). Więcej zarobiła Maria Piątek, także nauczycielka języka polskiego w Szkole Podstawowej w Sierzchowach, powiat rawski - 3.773 zł. Z oświadczenia Wacławy Bąk z Zespołu Szkół nr 4 w Tomaszowie Mazowieckim (nauczanie zintegrowane w podstawówce, klasy I-III) wynika, że w 2006 zarabiała miesięcznie średnio 3.799 zł.

Tylko nieliczni nauczyciele, głównie młodsi stażem, musieli się nieźle napracować, by wyjść "na swoje". Rafał Czajka z Piotrkowa Trybunalskiego, by wyciągnąć trochę ponad 3 tys. miesięcznie jako nauczyciel historii, pracował w ubiegłym roku w trzech szkołach. Z kolei dokładnie 3.114 zł miesięcznie zarobił Jerzy Pawlak z Zespołu Szkół nr 4 w Kutnie, a Danuta Słodka, pedagog nauczania początkowego w SP w Mokrej Prawej (powiat skierniewicki) miała średnio 2.736 zł.

Wysokie dochody w swoim zeznaniu podatkowym wykazała również Ewa Ziółkowska, prezes ZNP w Piotrkowie Trybunalskim. W ubiegłym roku jej zarobki wynosiły około 4.653 zł miesięcznie.

Takie zarobki zdarzają się w terenie, gdzie gminy przyciągają nauczycieli na prowincję specjalnymi dodatkami - komentuje Janusz Bęben, dyrektor Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 3 w Łodzi. Tu jest zupełnie inaczej. Joanna Iskierka, ucząca rosyjskiego i technologii informacyjnej, zarabia 1567 zł brutto. - 1444 zł to pensja wynikająca z etatu, 80 zł za wychowawstwo dostaję od miasta. 43 zł to kwota za wysługę 4 lat pracy. Na rękę dostaję 1064 zł i 31 groszy. Przy wypłacie nie wiem, czy śmiać się, czy płakać - kończy nauczycielka kontraktowa z ZSP nr 3.

Protestujcie, ale bez uczniów
Na zarobki nauczyciele narzekali piętnaście lat temu, narzekają i teraz. Dziś nauczyciel dyplomowany, pracujący ponad 15 lat w zawodzie, ma blisko 2.000 złotych pensji. To mało czy dużo? Nauczyciel powie, że mało. Przecież ma tytuł magistra, wydał 4 tysiące złotych na studia podyplomowe, dodatkowe kilkaset na kursy i szkolenia.
Ale zaraz oburzy się - na przykład - pracownik socjalny. On też skończył studia, musi służbowo odwiedzać meliny, pracuje po osiem godzin dziennie i marzy o... 1500 zł pensji.
Tygodniowe pensum nauczycieli to 18 godzin. Już niedługo będą wypoczywać, bo czeka ich przerwa świąteczna, potem dwa tygodnie ferii zimowych, znowu wolne na Wielkanoc. A potem majowy weekend, dwa miesiące wakacji.
Nauczyciel odpowie, że chętnie zamieniłby się z pracownikiem socjalnym. Owszem, idzie do szkoły na cztery, pięć godzin dziennie, ale pracuje z dziećmi. To tak, jakby w pracy był dwanaście godzin. Bo przysłowie mówi prawdę: "Bodajbyś cudze dzieci uczył". W domu sprawdza klasówki, zostaje po lekcjach na zebrania z rodzicami, a po 10 latach marzy o urlopie zdrowotnym, bo nie wytrzymuje mu gardło.
Nauczyciele, każdy przyzna, że macie rację, domagając się podwyżek. Tylko błagam, nie idźcie w ślady lekarzy. Nie wciągajcie w wasze protesty dzieci, tak jak oni wciągnęli pacjentów...