Rekompensata za utracone wynagrodzenia

Niezdolność do pracy to nie jedyny warunek, żeby uzyskać rentę z ZUS-u. Potrzebny jest też odpowiedni dla twojego wieku staż pracy. To jeden z powodów, dla których w razie nieszczęścia nie opłaca się pracować na czarno. Oszczędzanie na składkach przez twojego pracodawcę może pozostawić cię bez środków do życia.

Renta z tytułu niezdolności do pracy przysługuje osobie, która spełnia łącznie trzy główne warunki:

- jest niezdolna do pracy

- ma wymagany okres składkowy i nieskładkowy

- niezdolność do pracy powstała w okresach składkowych (np. zatrudnienia, wykonywania umowy-zlecenia, ubezpieczenia z tytułu prowadzenia własnej działalności gospodarczej) lub nieskładkowych (np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego), albo nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ich ustania.

Co to oznacza?

Niezdolna do pracy jest osoba, która całkowicie lub częściowo utraciła zdolność do pracy zarobkowej z powodu choroby lub niepełnosprawności i nie rokuje odzyskania tej zdolności po przekwalifikowaniu. Za niezdolną do samodzielnej egzystencji uważa się osobę, która wymaga stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych. Ocenia to lekarz orzecznik

Wymagany do nabycia prawa do renty jest uzależniony od wieku. Jeżeli niezdolność do pracy powstała przed ukończeniem 20 roku życia, żeby uzyskać rentę trzeba mieć przynajmniej rok okresów składkowych i nieskładkowych. Jeżeli powstała w wieku 20-22 lat, potrzebne sa przynajmniej dwa lata stażu. Jeśli w wieku 22-25 lat, ZUS wymaga trzech lat składkowych i nieskładkowych, a czterech od osób w wieku 25-30 lat. Pięcioletnim stażem pracy muszą się wykazać osoby, których niezdolność do pracy powstała po ukończeniu 30 roku życia. Co więcej te pięć lat w ubezpieczeniu trzeba wykazać w okresie ostatnich 10 lat przed zgłoszeniem wniosku o rentę lub przed powstaniem niepełnosprawności.

Jeżeli nie masz takiego stażu, ZUS sprawdzi jeszcze moment zgłoszenia do ubezpieczenia. Warunek posiadania odpowiedniego okresu składkowego i nieskładkowego uzna za spełniony także wówczas, jeśli zostałeś zgłoszony do ubezpieczenia przed ukończeniem 18. roku życia albo w ciągu 6 miesięcy po ukończeniu nauki w szkole ponadpodstawowej, ponadgimnazjalnej lub wyższej oraz do dnia powstania niezdolności do pracy miałeś jakiekolwiek okresy składkowe i nieskładkowe oddzielone przerwami niedłuższymi niż 6 miesięcy.

Wyjątki!

- Jeżeli mężczyzna przepracował w sumie 25 lat, a kobieta 20 lat, i jest całkowicie niezdolny/a do pracy, nie obowiązuje ich wymóg powstania tej niezdolności do pracy w określonym czasie.

- Jeżeli niezdolność do pracy powstała wskutek wypadku w drodze do pracy lub z pracy, nie musisz wykazywać wymaganego stażu pracy. Niezdolność do pracy powinna jednak powstać nie później niż w ciągu 18 miesięcy od ustania okresów podlegania ubezpieczeniu społecznemu.

Ważne!

Przy ustalaniu prawa do renty oraz jej obliczaniu okresy nieskładkowe są uwzględniane w wymiarze jednej trzeciej udowodnionych okresów składkowych.

Ważne kwoty:

- minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy wynosi - 636,29 zł

- minimalna renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy wynosi - 489,44 zł

- minimalna renta z tytułu całkowitej niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową wynosi - 763,55 zł

- minimalna renta z tytułu częściowej niezdolności do pracy spowodowanej wypadkiem przy pracy lub chorobą zawodową wynosi 587,33 zł

- renta socjalna - 534,48 zł

- dodatek pielęgnacyjny, przysługujący osobie całkowicie niezdolnej do pracy i samodzielnej egzystencji - 163,15 zł