Nasza Loteria NaM - pasek na kartach artykułów

Murale - łódzkie pomniki PRL

Emilia Białecka *Emkanabe*
Emilia Białecka *Emkanabe*
Okres Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej obfitował w wielkoformatowe ścienne grafiki. Wiele z nich zachowało się do dziś, a spora część właśnie w Łodzi.

Muralami rozpoczynamy cykl popeerelowskich "pamiątek" naszego miasta.

PRL, zwany również czasem nonsensu, miał miejsce w latach 1952-1989. To wtedy popularne były m.in. bary mleczne, cenzura, meblościanka, Pewex, czy też kartki na żywność. Do dziś, oprócz wspomnień i politycznych sporów, zachowały się widoczne i kontrastujące ze współczesnością budynki, rzeźby oraz murale.

Malowidła ścienne z tego okresu w dużej mierze przedstawiały logo przedsiębiorstw i instytucji, służyły reklamie. Nie były agresywne i nie miały za zadanie wabienia klientów tudzież walki o nich, tak jak ma to miejsce obecnie. Popyt na towary firm widniejących na muralach był niezależny od reklamy. Takie marki jak Pewex, Zakłady Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej, PKO, Lido czy też Totalizator Sportowy były powszechnie pożądane, a przede wszystkim nie miały dużej konkurencji na rynku.

Murale z tego okresu są kolorowe, często okraszone hasłami, takimi jak np. "Od stóp do głów ubiera Otex", "Książeczka PKO kluczem do mieszkania spółdzielczego" , "Dla całej rodziny wyroby z dzianiny", czy też "PKO bankiem powszechnych rozliczeń ludności".

Dziś wielu łodzian zastanawia się nad znaczeniem murali, ich miejscem w obecnej Łodzi oraz nad ich walorami historycznymi. Obecnie podejmowane są działania, mające na celu wpisanie ich na listę zabytków. Akcję pod nazwą "Ratujmy łódzkie murale" popiera wielu lokalnych artystów, w tym m.in. laureat Oskara Zbigniew Rybczyński, Wojciech Fangor i prof. Józef Robakowski. W listopadzie miała miejsce pierwsza wycieczka szlakiem łódzkich murali, która była częścią uroczystości związanych z otwarciem Muzeum Sztuki ms².

Wiele z tych ściennych grafik uległo zniszczeniu, zostało zamalowanych, zabudowanych lub… zniknęło wraz z wyburzonymi budynkami. Są jednymi z ciekawszych materialnych "pamiątek" po okresie PRL. Od nich właśnie rozpoczynamy cykl "Pomniki PRL" w naszym mieście, do którego tworzenia zapraszamy Was – mmkowiczów. Dziś przedstawiam jedynie kilka murali licząc na kontynuację z Waszej strony.

Autorskie zdjęcia, zarówno murali, jak i innych pozostałości po Polsce Ludowej, przesyłajcie na adres [[email protected]](mailto:[email protected]) , z dopiskiem "pomniki PRL".


Kilka słów o poniższych muralach:

- ul. Żwirki 3

Reklama Zakładu Przemysłu Bawełnianego im. Armii Ludowej „Alba”. Prosta i barwna, dziś niestety nieco wypłowiała. Zważywszy na fakt, że przed kilku laty została całkowicie zamalowana, to po spłynięciu farby prezentuje się całkiem nieźle.

 

- ul. Żwirki 8/ al. Kościuszki 122

Nazwy i znaki firmowe, m.in. Wólczanki, Pabii, Telimeny, Próchnika. Niestety bliżej mu do obdrapanej ściany niż malowidła ściennego.

 

- ul. Sienkiewicza 34

Reklama banku PKO, niezbyt urodziwa, bez względu na czas, który podziałał dodatkowo na jej niekorzyść. Można jeszcze rozszyfrować napis "PKO bankiem powszechnych rozliczeń ludności". Stan dobry.

 

- ul. Sienkiewicza 21/Traugutta

Reklama sieci sklepów i kiosków walutowych Pewex. Obok wielkiego kolorowego motyla widnieje napis "Przedsiębiorstwo eksportu wewnętrznego Pewex poleca atrakcyjne towary importowane". Wspomnienie luksusu i towarów zachodnich trudnodostępnych.

 

- al. Kościuszki 39

Nieco już wyblakła reklama Zakładu Przemysłu Dziewiarskiego "Lido". Na głównym planie napis, w tle kolorowe sylwetki kobiet.

 

- ul. Narutowicza 12

Bardzo zniszczony mural. Po obrazkach przedstawiających dyscypliny sportowe pozostały wspomnienia w postaci sztangi, tyczki, czy też czegoś, co przypomina pływaka. Środek jest totalnie zniszczony, posypał się wraz z tynkiem.

 

- ul. Narutowicza 21/ Sienkiewicza 4

Reklama Łódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku, przedstawia słońce. Mural miał za zadanie zachęcać do wypoczynku w parku na "Zdrowiu", gdzie znajdowały się i znajdują do tej pory ZOO oraz Lunapark. Rozciągał się na dwóch ścianach, z czego do dziś zachowała się tylko jedna.

ul. Żwirki 3
ul. Żwirki 8/ al. Kościuszki 122
ul. Sienkiewicza 34
ul. Sienkiewicza 21/ Trauguttaal. Kościuszki 39
ul. Narutowicza 12
ul. Narutowicza 21/ Sienkiewicza 4

MMŁódź poleca:

MM Łódź patronuje:


MMŁódź poleca:

Od redakcji: Przypominamy, że każdy z Was może zostać dziennikarzem obywatelskim serwisu MM Moje Miasto! Zachęcamy Was do zamieszczania artykułów oraz nadsyłania zdjęć z ciekawych wydarzeń i imprez. Piszcie też o tym, co Wam się podoba, a co Wam przeszkadza w naszym mieście. Spróbujcie swych sił w roli reporterów obywatelskich eMeMki! Pokażcie innym to, co dzieje się wokół Was. Pokażcie, czym żyje Miasto.

emisja bez ograniczeń wiekowych
Wideo

Jak działają oszuści - fałszywe SMS "od najbliższych"

Dołącz do nas na Facebooku!

Publikujemy najciekawsze artykuły, wydarzenia i konkursy. Jesteśmy tam gdzie nasi czytelnicy!

Polub nas na Facebooku!

Kontakt z redakcją

Byłeś świadkiem ważnego zdarzenia? Widziałeś coś interesującego? Zrobiłeś ciekawe zdjęcie lub wideo?

Napisz do nas!

Polecane oferty

Materiały promocyjne partnera
Wróć na lodz.naszemiasto.pl Nasze Miasto