Stowarzyszenie Czechów w Zelowie planuje otwarcie Ośrodka Kultury Czeskiej

Już sam fakt, że największego w Polsce skupiska osób, które mogą pochwalić się czeskim pochodzeniem, trzeba szukać nie na terenach pogranicza, a w samym centrum kraju, jest ewenementem, bodaj czy nie na skalę europejską. Zelów jest dziś rozpoznawalny właśnie dzięki czeskiej mniejszości.
Stowarzyszenie Czechów w Polsce, działające w tym mieście, rozpoczęło cykl przedsięwzięć, które największych niedowiarków będą mogły przekonać, że są powody, by z czeskiej przeszłości być dumnym.

Szacuje się, że w okolicach Zelowa mieszka kilkaset osób czeskiego pochodzenia. Większość z nich to członkowie parafii ewangelicko-reformowanej. Ale nie wszyscy należą do tego Kościoła, podobnie jak nie wszyscy ewangelicy deklarują czeskie korzenie. Do tej pory działania osób związanych z czeską mniejszością koncentrowały się właśnie wokół parafii i z nią kojarzono przede wszystkim tę społeczność. Założyciele Stowarzyszenia Czechów w Polsce, które zawiązało się w Zelowie kilkanaście miesięcy temu, a teraz podejmuje się coraz to nowych zadań, podkreślają, że czas przesunąć nieco akcenty. Pokazać, że oprócz parafii są jeszcze inne ośrodki, które kultywują tradycje .

Do Stowarzyszenia Czechów w Polsce, które działa w Zelowie, należy już 65 osób z tego miasta oraz bliskich okolic. Niekoniecznie muszą mieszkać właśnie tutaj. Do stowarzyszenia należą wszak osoby, które mieszkają np. w Łodzi, ale ich rodziny pochodzą z Zelowa. Stowarzyszenie ma też dwa filiały, jeden na terenie gminy Kleszczów, drugi obejmuje odległą gminę Strzelin, również zamieszkiwaną przez mieszkańców, którzy szczycą się czeskimi korzeniami. W Zelowie stowarzyszenie już za dwa miesiące będzie przeżywało wielkie chwile. Na 9 czerwca planowane jest otwarcie Ośrodka Kultury Czeskiej.

- Plany mamy ambitne, co wyjdzie, zobaczymy - mówi skromnie Wiera Pospiszył, prezes Stowarzyszenia Czechów w Polsce. Sama mówi o sobie, że jest Polką o czeskich korzeniach. - Chcielibyśmy dzięki temu miejscu przybliżyć czeską kulturę i historię. Mamy także nadzieję, że stanie się ono miejscem spotkań dla tych najmłodszych, jak i dla starszych mieszkańców.

To tutaj, w lokalu na placu Dąbrowskiego pod numerem 17 ruszy wypożyczalnia filmów i książek w języku czeskim. Wiera Pospiszył mówi, że pozostało im jeszcze uporać się do końca z systemem komputerowym, który trzeba wdrożyć i wypożyczalnia może startować. Dla dzieci będą czeskie bajki, dla kinomanów sztandarowe i te mniej znane dzieła stworzone przez najlepszych czeskich twórców. W siedzibie ośrodka będzie też można wypożyczyć czeską literaturę "cięższego kalibru", czy takie pozycje, które trudno jest dostać w bibliotekach publicznych.

- Chcielibyśmy, żeby z wypożyczalni korzystały także osoby, które nie mają czeskich korzeni, a które chciałyby odkryć dla siebie cząstkę tej kultury - dodaje Wiera Pospiszył.

Chętni do odwiedzenia wypożyczalni powinni się znaleźć. Sprawdzianem były warsztaty tkackie dla dzieci, jakie kilka tygodni temu zaczęli organizować członkowie stowarzyszenia. Zgłosiły się na nie dzieci z rodzin zupełnie niezwiązanych z Czechami.

Dlaczego postawiono na warsztaty tkackie? Bo to właśnie z tej profesji kilkadziesiąt lat temu słynął Zelów. A najlepszymi fachowcami przez całe dziesięciolecia byli właśnie czescy tkacze, którzy znali specjalne techniki na wyprodukowanie najlepszych tkanin. Na zajęciach dzieci miały poznawać właśnie te tajemne tkackie sztuczki, przy okazji stworzyć własne "bajkoszmatki" i oswajać się z wiedzą o dziejach zelowskiego tkactwa.
- Właśnie podczas inauguracji Ośrodka Kultury Czeskiej chcielibyśmy pokazać to, co dzieciom udało się stworzyć - mówi Wiera Pospiszył...

Czytaj dalej na następnej stronie...
Jednak te plany to dopiero początek. Na lato planowany jest pokaz filmów czeskich.
- Podobny do tego, który na terenie parafii zorganizowaliśmy w ubiegłym roku - mówi Karol Pospiszył, prezes Kolegium Kościelnego Parafii Ewangelicko-Reformowanej w Zelowie. Do ustalenia pozostaje, czy impreza będzie miała charakter bardzo lokalny, czy też będzie rozpropagowana jako przedsięwzięcie o zasięgu powiatowym.

Karol Popiszył zaznacza, że nie można zapomnieć o ostatnich osiągnięciach Zelowskich Dzwonków, jedynego w kraju zespołu grającego na ręcznych dzwonach amerykańskich.
- Niedawno koncertowaliśmy w Niemczech i Holandii - dodaje. - Z Amsterdamu przywieźliśmy pierwszą profesjonalną płytę DVD z koncertem Dzwonków.
Żeby ją stworzyć Holendrzy specjalnie przenieśli do XVII-wiecznego kościoła urządzenia ze studia nagrań. O popularności i klasie Zelowskich Dzwonków świadczy zresztą i to, że do końca roku grafik koncertowy mają już wypełniony.

Karol Pospiszył wspomina też o tym, że starają się, by w Zelowie zorganizować zajęcia, podczas których można się będzie uczyć języka czeskiego. Pomocą mają być kontakty ze Stowarzyszeniem Exulant, które siedzibę ma w Czechach.
- Nawiązaliśmy też ścisłą współpracę z zelowskim magistratem - podkreśla Pospiszył.

Jak mówi, chcieliby skojarzyć imprezy organizowane przez agendy parafii czy Stowarzyszenie Czechów z przedsięwzięciami miejskimi.
- Ot, choćby jubileuszowy koncert Zelowskich Dzwonków w wielkanocny poniedziałek był elementem rocznicowych obchodów 55-lecia przyznania Zelowowi praw miejskich - dodaje Pospiszył. - Poza tym w najbliższym czasie przypada wiele okrągłych rocznic, które mogą być punktem wyjścia dla organizowania ciekawych przedsięwzięć, mogących przybliżyć historię Zelowa.

Przykład? Ot, choćby 210. rocznica zakupu Zelowa przez Braci Czeskich, potem rocznica osiedlenia się ich na tych ziemiach, itd.
- Chcemy współdziałać w różnych kierunkach - dodaje szef kościelnego kolegium. - Dobrym przykładem jest chyba to, że włączyliśmy się do zabiegów, które mają pomóc w znalezieniu dla Zelowa miasta partnerskiego w Czechach. Bo przecież to chyba trochę dziwne, żeby miasto z taką jak Zelów przeszłością nie miało w tym kraju partnera. O pośrednictwo, wspólnie z burmistrzem, poprosiliśmy ambasadora Republiki Czech. Myślę, że może z tego wyjść naprawdę ciekawa współpraca.

Czesi w Zelowie
Stowarzyszenie Czechów w Polsce jest pierwszą w Zelowie organizacją pozakościelną, która skupia mieszkańców deklarujących czeskie korzenie. Stowarzyszenie działa od 2010 roku, do dziś powstały także filiały w Strzelinie i Kleszczowie. Stowarzyszenie ma siedzibę w należącym do parafii ewangelicko-reformowanej budynku przy placu Dąbrowskiego 17. Na swoje potrzeby wynajmuje tam dwa pomieszczenia. W jednym, jeśli wszystko przebiegnie po myśli organizatorów, już 9 czerwca oficjalnie ruszy Ośrodek Kultury Czeskiej.